Het civiel of burgerlijk recht regelt de juridische verhouding tussen bedrijven of burgers onderling. Deze rechtsvorm staat ook wel bekend als privaatrecht.
De Nederlandse rechtspraak bestaat uit drie rechtsgebieden: strafrecht, bestuursrecht en civiel recht. Illustratief voor civiel recht zijn onder meer het arbeidsrecht, huurrecht en geschillen met betrekking tot de erfenis, bedrijfsongeval of echtscheiding. De juridische regels van het privaatrecht zijn overwegend te vinden in het Burgerlijk Wetboek, maar ook Europese wet- en regelgeving, internationale verdragen en jurisprudentie dragen hieraan bij.
Vier instanties houden zich bezig met civiele procedures: het kantonrecht, de rechtbank, het gerechtshof en de Hoge Raad. Volgens Rechtspraak behandelt de kantonrechter de volgende zaken:
· civiele zaken tot een bedrag van €25.000
· arbeidszaken
· huurzaken
· consumentenkoopzaken
· consumentenkredietzaken tot een bedrag van €40.000
· lichte strafzaken zoals snelheidsovertredingen
Overige zaken worden afgehandeld door de civiele rechter.
De rechter kan in civiele zaken de partij die ongelijk heeft gekregen, dwingen om de kosten van de tegenpartij volledig of gedeeltelijk terug te betalen, zoals de griffierechten en/of de kosten voor een advocaat. Dit wordt ook wel kostenveroordeling genoemd.
Als een partij het oneens is met de uitspraak van de rechter, kan degene in hoger beroep bij het gerechtshof. Bij hoger beroep in zowel familiezaken (omgangsregeling met betrekking tot kinderen, echtscheiding e.d.) als handelszaken (huurrecht, burenrecht, verzekeringen e.d.). is het verplicht om een advocaat in te schakelen. Indien een partij het wederom oneens is met de uitspraak van het gerechtshof, kan er worden besloten om binnen drie maanden na de uitspraak in cassatie te gaan (Hoge Raad).
