Memfis - de oude N.-Egypt. hoofdstad ; reeds Menes (± 4250 v. Chr.), de „eerste koning van Egypte”, stichtte de vesting welke de kern der latere residentie vormde. De Egypt. naam, Men nôfer, „schoone plaats” is in ’t Hebr. vervormd tot Môf of Nôf. Gedurende het Oude Rijk was M. de hoofdstad; in ’t Midden R. en ’t Nieuwe R. is Thebe hoofdstad maar ook dan blijft M. een stad van groot gewicht.
De nieuwAssyrische koningen hebben M. meermalen veroverd. In M. bevond zich een oeroude tempel van Ptah, die later met den Apis-stier in verband is gebracht. Sedert Psammetichus was M. de residentie der koningen, maar na de stichting van Alexandrië geraakte het in verval.