Macbeth - Zoon van Finlaeg (Finlay), was mormaer (gouwgraaf) van Moray onder de regeering van den Schotschen koning Malcolm II Mac Renneth (1006—34) en een der eersten die den Scandinavischen koning Kanoet, veroveraar van Engeland, hulde bewezen, waartoe ook de Schotsche koning zich genoodzaakt zag. Onder Duncan I kleinzoon (van dochterszijde) en opvolger van Malcolm II werd hij opperbevelhebber der koninkl. troepen. Meenende evenzeer recht op den troon te hebben door zijn vrouw Gruach, een afstammelinge van Kenneth III, zoon van Duff, een ouderen broeder van Kenneth II, den vader en voorganger van Malcolm II, maar door laatstgenoemde gedood, kwam hij met behulp van den Noorschen jarl Thorfin uit het N.0. (N.-Schotl. was toen Noorsch) tegen zijn vorst in opstand. Hij zegevierde, doodde koning Duncan en nam bezit van den troon.
Men heeft er ook wel een opstand van het Keltische element tegen het Saksische in gezien (Malcolm en Duncan waren met Saksische graven en vorsten verwant). In 1060 ondernam Macbeth een reis als pelgrim naar Rome om pauselijke absolutie te krijgen, waarvoor hij ook kerken en abdijen in zijn land had begiftigd. Maar in 1064 begon Malcolm Canmore, zoon van Duncan, met hulp van zijn oom Siward, earl (graaf) van Northumberland, een inval in Schotland, Macbeth leed de nederlaag en het Zuiden van zijn land ging voor hem verloren. Nog 3 jaren wist hij zich Noordelijk van de Tay te handhaven, totdat hij in 1067 bij Lumphanan werd verslagen en gedood. Vele verhalen omtrent M. waren in omloop ; de stof voor zijn bekend drama ontleende Shakespeare aan de Chronicles van Holinshed (overl. 1680).
Litt: Skene, Celtic Scotland (1876—80); Oudste overleveringen in de Chronicles of the Picts and Scots, ed. by W. F. Skene (1867), door Tigernach (een kroniekschrijver) bij Marianus Scotus (overl. ca. 1080) een geestelijke, schr. eener algemeene kroniek, en in de (latere) Saksenkroniek.
