Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Jura

betekenis & definitie

Jura, - 1) Zwitsersch-Fransche Jura, ± 400 K.M. lang, zacht gebogen ketengebergte, dat zich in Savoie, in de buurt van Grenoble, van de Westelijke Kalkalpen afscheidt en zich tot aan den Riin, tusschen Basel en Schaffhansen, voortzet. Het is door de Zwitsersche hoogvlakte van de Alpen gescheiden. Het bestaat hoofdzakelijk uit licht gekleurde kalklagen der jongere Juraformatie (malm), ook trias en krijtlagen. Zij ziin zeer regelmatig gevouwen, het krachtigst aan den Zwitserschen kant, terwijl in Noordwesteliike richting de vouwing langzamerhand afneemt.

Daardoor bestaat het gebergte aan de grens met de Zwitsersche hoogvlakte uit langgestrekte, zacht gevormde ketens en ruggen, die door lange, wanvormige lengte-dalen van elkander gescheiden zijn. De hoogste ketens liggen in het Zuidwesten en verheffen zich steil hoven de Zwitsersche hoogvlakte. De hoogste rug is de Crête de la Neige (1723 M.), ten W. van het meer van Genève. Noordwestelijk neemt de Jura steeds meer een plateauvorm aan. Eerst aan den Westelijken rand, op de grens met de Saénevlakte, in den z.g. Région des Vignobles, komen weer gevouwen ketens voor, zooals de Montagne du Lomont en de Mont Terrible. De rivieren hebben in den keten-Jura een eigenaardige zig-zag loop: soms stroomen zij een eindweegs door de breede lengtedalen (Combes), om dan plotseling door nauwe dwarskloven (cluses) heen een keten te doorbreken. — Het klimaat der hooggelegen dalen en plateaus is ruw en vochtig, de plantengroei bestaat uit donkergroene pijnwouden en weiden. Het gebergte vormt het grensgebied tusschen Zwitserland en Frankrijk; ’t is het oude Franche-Comté.

2) Duitsche (Zwabische en Frankische) Jura, zie BEIEREN.
3) dep. van Frankrijk, groot 5.055 K.M.2, met 253.000 inw. Het omvat een deel van b.g. gebergte. De bevolking leeft hoofdzakelijk van veeteelt, verder van eenigen landbouw en in het Noordwesten ook van wijnbouw. Horloge-industrie als huisnijverheid. Hoofdplaats is Lons-le-Saulnier.