Ecstase - (Gr. ekstasis), de toestand van iemand,die buiten zich zelf is, wiens geestesgesteldheid dus op buitengewone wijze is opgewekt, zoodat hij ongevoelig is voor de gewone indrukken vande buitenwereld, of op bijzondere wijze over deze beschikt. Vgl. de uitdrukking „uitzinnig.”De toestand komt tot zekere hoogte overeen met enthousiasme, maar wordt juist op omgekeerde wijze voorgesteld. Zie ENTHOUSIASME. Vooral het neo-platonisme heeft de e. ontwikkeld als het hoogtepunt der wijsgeerig-religieuze ervaring, als de visie van het eene, boven-wezenlijke, waartoe de mensch bij hooge uitzondering,in een toestand van volkomen passiviteit, geraakt.
Ook de Chr. mystiek, vooral in hare R.K. vormen, kent de e., als een der trappen van het geestelijke leven. Intusschen schatten vele mystieken dezen toestand niet zeer hoog, omdat hij slechts oogenblikkelijk is, bij uitzondering plaats heeft, en de ziel uitput en onevenwichtigmaakt, terwijl de geleidelijke opgang van het geestelijke leven op den duur verder brengt. Zoo Teresa. T. Achelis, Die Ekstase 1902; E. D.Starbuck, Psychology of Religion 1899.
