Dwaling - Dw. bij het verrichten van eene rechtshandeling heeft somtijds ten gevolge, dat de partij, die in dwaling verkeerde, zich op de nietigheid der handeling kan beroepen. Bij wijze van verweer in een geding kan deze partij zich dan te allen tijde op die omstandigheid beroepen (1490 B. W.).
Ook kan zij, maar alleen binnen een bepaalden termijn (1490 B.W.), nietigverklaring van den rechter vorderen (1485 B. W.) met dit gevolg, dat de zaak en de partijen worden hersteld in den staat, waarin zij zich vóór het aangaan der verbintenis bevonden (1488 B. W.).
Een beroep op dw. is na uitdrukkelijke of stilzwijgende bekrachtiging der handeling niet meer mogelijk (1492 B. W.). — Niet op grond van iedere dwaling echter kan de nietigheid eener handeling worden ingeroepen. Ten opzichte van overeenkomsten zegt art. 1358 B. W., dat dwaling deze niet nietig maakt, dan wanneer ze betreft de zelfstandigheid der zaak welke het onderwerp der overeenkomst uitmaakt (zgn. error in substantia). Er bestaat echter veel verschil van meening over de vraag, wat men daaronder moet verstaan.
Dwaling levert geen grond voor nietigheid, als ze alleen betreft den persoon, met wien men denkt te handelen, tenzij de overeenkomst voornamelijk uit aanmerking van dien persoon is aangegaan. Bijzondere bepalingen gelden, wanneer de dwaling een gevolg is van bedrog, door de wederpartij gepleegd. — Andere bepalingen. die aan dw. rechtsgevolgen verbinden, vindt men in artt. 142 (dw. in den persoon, waarmede men is gehuwd), 337 (dw. bij de erkenning van een kind door een minderjarige), 1396, 1397 (dw. bij het aannemen of doen van betaling; zie ONVERSCHULDIGDE BETALING), 1963 (dw. bij gerechtelijken eed) B. W.
Uitvoerig zijn de gevolgen van dw. geregeld, ingeval ze plaats heeft bij eene dading (1895 — 1901 B. W.). Zie voor dw. in de beweegredenen van een erflater: art. 937 B. W. Zie ook voor een geval van misslag: art. 1916 B. W.
