Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-11-2018

Chromaatgeel

betekenis & definitie

Chromaatgeel - Chroomgeel, koningsgeel Amekaansch, Baltimore-, Gothasch, Keulsch, Leipzigsch, Parijsch, Weener, Zwickauer geel, een gele verfstof bestaande uit loodchromaat, dat men verkrijgt door kaliumbichromaat met loodacetaat neer te slaan. Toevoeging van wat zwavelzuur, waardoor loodsulfaat wordt gevormd, is gewenscht om donkerder worden bij drogen te vermijden. Terwijl het chemische proces, waardoor zich het C. vormt, zeer eenvoudig is, is de technische bereiding uiterst bezwaarlijk, daar er zeer zuivere chemicaliën vereischt worden, kleine wijzigingen in de werkwijze tot heel andere nuances voeren. Een meer basische oplossing geeft meer roode tinten (Chroomrood); hoogere temperatuur, minder roeren, langer drogen eveneens.

Men bereidt aldus chroomoranje en chroomrood. Alle loodchromaatverven hebben een heldere, schitterende kleur en groote dekkracht. Zij worden daarom zeer veel met andere stoffen vermengd, zoowel om de kleur lichter als om den prijs lager te maken. Het meest worden hiervoor gebruikt gips, zwaarspaat, krijt, kaoline, infusoriënaarde, die ieder hun eigen toepassingsgebied bezitten. De hoeveelheid, die kan toegevoegd worden, is bij de lichte soorten C. zeer groot; men vindt b.v. tot 90% zwaarspaat.

C. is tegen zuren niet bestand, en ook voor alkali, althans in de zuiver gele tinten, gevoelig; vandaar dat het in kalk- en silicaatverf rood wordt. Zwavelwaterstof en zwavelhoudende verfstoffen (cadmiumgeel, cinnaber, lithopoon, ultramarijn) voeren het in zwart loodsulfide over. Ook is het niet lichtecht, vooral in de citroen- en lichtgoudgele tinten; het dek- en droogvermogen als olieverf is uitstekend. C. wordt als lijm-, olie-, lakvernisverf gebruikt voor verfwerk, kunstschilderen, voor steen- en boekdruk, in de behangselpapierfabricage, bedrukken en verven van katoen, zeildoek en in linoleum en kunststeen. Gemengd met blauwe verfstoffen wordt een groote hoeveelheid tot chroomgroen verwerkt.

< >