Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-11-2018

Chloorkalk

betekenis & definitie

Chloorkalk - het product, dat men naar het voorbeeld van Charles Tennant, die dit proces in 1799 patenteerde, verkrijgt, wanneer men chloorgas door gebluschte kalk laat absorbeeren.

De voornaamste bereidingswijzen van chloorkalk zijn die in de chloorkalkkamers en met het cylinderapparaat van Hasenclever. Volgens de eerste methode wordt in een kamer waarvan de wanden en bodem van geasphalteerde steenen zijn vervaardigd (asphalt is nl. zeer goed tegen chloor bestand) en het dak van lood is, een laag gebluschte kalk van 7 10 c.M. hoog uitgespreid. Aan een der smalle zijden wordt chloor ingeleid, terwijl door een opening in den tegenoverliggenden wand de lucht uitgedreven wordt. Het zware chloorgas zinkt naar den bodem en wordt aanvankelijk zeer snel, later langzamer geabsorbeerd, waarbij de temperatuur stijgt; om verliezen te voorkomen mag ze niet hooger dan 25° C. komen. Bij hoogere temperatuur vormt zich n.l.

calciumchloraat dat niet bleekend werkt. Is voldoende chloorgas in de kamer gebracht, dan wordt deze gesloten. Na 12 a 24 uur is de reactie afgeloopen. Niet-geabsorbeerd chloorgas wordt weliswaar machinaal weggezogen, maar niettegenstaande dat blijft het betreden van zoo’n chloorkalkkamer voor de arbeiders die het gereede produkt moeten verwijderen nadeelig voor de gezondheid. Daarom is een betere bereidingswijze die volgens Hasenclever’s methode. Het daarbij gebruikte apparaat bestaat uit een reeks boven elkaar liggende horizontale cylinders, die met elkaar in verbinding staan terwijl zich binnen eiken cylinder een transportinrichting bevindt. In de bovenste cylinder wordt de gebluschte kalk gebracht, deze komt achtereenvolgens in alle cylinders terecht. In tegengestelde richting aan die van de kalk wordt het chloorgas door het apparaat geleid.

Dit treedt dus onder in het apparaat in en het deel dat niet is geasborbeerd wordt boven afgevoerd terwijl de c. onder uit het apparaat wordt verwijderd. C. dankt haar waarde aan het aanwezige onderchlorigzuur (actief chloor) Het bevat nl. waarschijnlijk een zout Ca Cl. OCl resp. hydraten of basische zouten hiervan en van het eigenlijke calciumhypochloriet Ca(OCl),. Goede c. bevat 35 a 40 % actief chloor. Deze hoeveelheid vermindert echter op den duur, vooral in de warmte en aan de lucht. Nadat de c.-fabricage van 1799 af, toen 1 Engelsche ton 168 £. kostte, gedurende een eeuw Engelsch monopolie was gebleven, waarbij de prijs op 5 £. 17 sh. (in 1886) was gedaald, begon langzamerhand in andere landen een steeds toenemende concurrentie.

De wereldproductie is daardoor sterk toegenomen en bedroeg in 1904 260.000 ton, in 1909 300.000 ton. De opkomst der zuurstofafgevende bleekmiddelen en de invoering van eenvoudige toestellen om electrolytisch ter plaatse van gebruik hypochlorietoplossingen te maken, zullen waarschijnlijk tot een vermindering der c.-productie leiden. De voornaamste toepassing vindt c. voor het bleeken van katoen en papiermassa. Verder in de chemische industrie b.v. voor de chloroformbereiding en als desinfectiemiddel o. a. voor het steriliseeren van drinkwater. Bij deze laatste toepassing moet de c. tot op 1 deel op 1½ — 2 millioen deelen water minstens verwijderd zijn, daar de smaak anders de aanwezigheid ervan verraadt.

< >