Beklaagde - noemt men hem, die wegens een straf baar feit vervolgd wordt, zoodra hij voor de recht bank is gedagvaard of rechtsingang tegen hem is verleend. Vóór dien tijd wordt hij als verdachte aangeduid. Zie verder voor den b. in burgerlijke zaken STRAFPROCES. — In de milit. rechtspleging is niet voorgeschreven hoe een corps-commandant een zaak voorloopig moet doen onderzoeken. Regel is, dat ook de b. daarin wordt gehoord, zulks naar analogie der bepalingen omtrent de informatiën.
In de informatiën is met zijn rechten en belangen niet steeds voldoende rekening gehouden. Zóo spoedig mogelijk na de verwijzing moet de beklaagde worden gehoord als eerste daad van het onderzoek. Is hij in vrijheid en verschenen, dan moet hij bij handtasting beloven bij iedere verdere oproeping weder te ver schijnen. Verschijnt hij niet, dan kan de Garnizoens commandant hem in arrest stellen. Bij het ver hoor zal ieder punt der beschuldiging aan hem worden voorgehouden en zal verder de Officier Commissaris hem zoowel mogen als moeten voor houden, dat eventueel de rechter ook zonder beken tenis mag straffen, als dat zijn eventueele verdedi ging onwaarschijnlijk is. Hem moeten alle getuigen verklaringen en alle proces-stukken, één voor één worden voorgehouden en worden afgevraagd, wat hij daarop te zeggen heeft; zijn antwoorden daarop moeten worden aangeteekend. Indien het klaarblij kelijk is, dat hij zich aan zijn verplichting om te antwoorden onttrekken wil, moet dit in een pro ces-verbaal worden vermeld. In zijn eerste verhoor moet de beklaagde uitdrukkelijk opgeven, wat hij tot zijn verdediging inbrengt en op welke bewijzen en omstandigheden hij zich beroepen kan.
Be klaagde kan met getuigen geconfronteerd worden en dan moet een Officier-Commissaris aanleiding geven tot een breede woordenwisseling tusschen hen beiden. De beklaagde zal den Officier-Commis saris en den secretaris mogen wraken; daarover be slist de Garnizoens-Commandant. Bekent hij, dan moet hij den volgenden dag weder worden gehoord of hij bij zijn bekentenis blijft. De beklaagde heeft geen recht te vorderen, dat getuigen of deskundigen worden gehoord of ander bewijs bijeengebracht. De beslissing daarover is in handen van den Offi cier-Commissaris of den Auditeur-Militair. Van ieder verhoor, hetzij van beklaagde of getuige, moet een afzonderlijk proces-verbaal worden opge maakt. Een tijd waarbinnen de informatiën moeten afkopen is niet voorgeschreven; echter is bepaald, dat zooveel mogelijk de zaak met vier of vijf ver hooren van beklaagde volledig moet geïnstrueerd zijn. Een verdediger kan gedurende de informatiën niet optreden en een gedetineerde kan zich ook niet met een beraden. De informatiën eindigen door het rapport aan den Garnizoens-Commandant, die, in overleg met den Auditeur, binnen drie dagen daar na de dag bepaalt, waarop de zaak bij den Krijgs raad in het openbaar zal behandeld worden.
Het bevelschrift, waarbij dit geschiedt, moet zoo spoe dig mogelijk aan beklaagde beteekend worden. De Krijgsraad mag niet zijn samengesteld uit offi cieren van lageren rang of mindere anciënniteit dan beklaagde. Tegen de oproeping voor den Krijgs raad heeft deze geen rechtsmiddel. Hij kan zich nu door een verdediger doen bijstaan. Op zijn verzoek wordt hem zelfs in alle zaken, die geen overtredingen betreffen volgens het gemeene recht, gratis een ver dediger toegevoegd. Hij kan dien verdediger alleen spreken en hij kan inzage nemen van alle stukken. Hij kan den president en de leden van den Krijgsraad wraken. Aan beklaagde zal moeten worden gevraagd of hij blijft bij zijn verklaringen voor den Officier Commissaris afgelegd. Hij heeft het recht den Auditeur-Militair te verzoeken, getuigen te doen oproepen of den Krijgsraad te verzoeken, dit den Auditeur-Militair te gelasten, dan wel zelf, tegen de zitting, getuigen te doen oproepen, mits hij daar van den Auditeur-Militair tijdig kennis geve.
Nadat alle verhooren ter zitting zijn gehouden, kan hij aan den Krijgsraad nog aanvulling van het onder zoek verzoeken. Nadat de Auditeur zijn conclusie van eisch genomen heeft, zal beklaagde binnen acht dagen een conclusie van antwoord mogen in zenden Daarna wordt desgewenscht een dag voor pleidooien bepaald, waarbij beklaagde in elk ge val het laatste het woord mag voeren. Bij het getui genverhoor mag hij de vraagpunten opgeven, die hij gesteld zou wenschen te zien. De Krijgsraad, zal daarover beslissen. Het bovenstaande geldt voor den tijd van vrede en voor de rechtspleging bij de Landmacht.
Bij de Zeemacht alsmede bij de Krijgs raden te Velde en in een belegerde en berende plaats, bestaan in hoofdzaak gelijke, maar naar omstandigheden gewijzigde, bepalingen. Bij het Hoog Militair Gerechtshof staat beklaagde in de informatiën op soortgelijken bodem als voor een Krijgsraad is aangegeven (art. 76 Prov. Instr.). De procedure in het eindonderzoek geschiedt volgens den (algemeenen) stijl van praktijk tot 1810 bij het Hof van Holland gebruikt, die vrijwel geheel met een burgerlijke procedure overeenkwam. De plaats van een beklaagde lijkt dus bijna geheel op die van een gedaagde in een civiel proces.
