v., tak van de kunstfotografie die zich bezighoudt met het vervaardigen van portretten.
(e) De portretfotografie ontstond in de eerste helft van de 19e eeuw toen de fotografie door Daguerre en Nièpce werd ontwikkeld tot een hanteerbare mogelijkheid om de werkelijkheid vast te leggen.
De portretfotografie is als kunstvorm zeer populair en wordt door vele amateurfotografen beoefend. In Nederland opende de Fransman Edouard François de eerste portretstudio (1842). De bekendste 19eeeuwse portretfotograaf was →Nadar, die zich in 1845 in Parijs vestigde. Nadar liet zijn modellen (beroemdheden als Baudelaire, G.Sand, Zola, Mistinguett, V.Hugo, Delacroix) niet echt poseren, maar fotografeerde hen in een typerende houding. Met hem is te vergelijken de Ned. schilder Willem Witsen, die portretten maakte van zijn kunstenaarsvrienden (Kloos, Van Schendel, Gorter en Verlaine). Hij maakte technisch zeer kundige foto’s al beschouwde hij zijn produkten niet als een artistieke uiting.
Vaak wordt de portretfotografie alleen beoefend om gebeurtenissen vast te leggen; als dat het geval is, heeft de foto vooral waarde als historisch document. Het gevoel voor compositie en de ‘schilderachtige’ kijk op de wereld geven aan de portretten gemaakt door beeldende kunstenaars de Port Said. dimensie van verlengstuk van hun andere werk (b.v. G.Breitner en R.Magritte). In Engeland maakte Lewis Carroll portretten van meisjes die model stonden voor de hoofdpersoon uit zijn Alice’s adventures in Wonderland (1865). J.H.Lartigue maakte de portretfotografie los van haar gekunstelde vorm (het overduidelijke poseren). Hij vangt zijn toevallige ‘model’ in een onbewaakt ogenblik, waardoor eerder de mens-in-actie dan de mens zelf onderwerp van de foto is. Vermeldenswaard zijn ook de portretten van de Canadese fotograaf Yusuf Karsh.
LITT. E.Steichen, Cat. tent. The family of man, Stedelijk Museum Amsterdam (1956); A.B.Oosterholt, Breitner en zijn foto’s (1974); Cat. tent. De foto’s van Willem Witsen, Gemeente Museum ’sGravenhage (1977); E.van der Elsken, Eye love you (1977).
