Italiaans politicus en vrijheidsstrijder, *4.7.1807 Nizza (Nice), ♱2.6.1882 Caprera. Garibaldi kwam in 1832 in contact met G. ➝Mazzini, wiens ideeën omtrent de Italiaanse eenwording hij enthousiast overnam.
Wegens deelneming aan een samenzwering in 1833 werd hij in 1834 bij verstek ter dood veroordeeld. Hij vluchtte naar Zuid-Amerika, waar hij o.a. vocht voor Uruguay in de strijd tegen Argentinië (1843-46). In het revolutiejaar 1848 keerde hij naar Italië terug om met een vrijkorps te strijden tegen Oostenrijk. In 1849 leidde hij de verdediging van Rome tegen de Fransen. Na de val van Rome week Garibaldi uit naar de VS. Teruggekeerd in Italië, voerde hij in 1859 in de oorlog tegen Oostenrijk het bevel over 3000 vrijwilligers, waarbij hij met succes de in Zuid-Amerika geleerde guerrilla in praktijk bracht.
Garibaldi voerde van 1860—61 zijn beroemd geworden tocht met 1000 vrijwilligers naar Sicilië uit, die resulteerde in de opneming van Sicilië en Napels in het (nieuwe) koninkrijk Italië. Tweemaal leidde hij zonder succes een aanval op het door de Fransen beschermde Rome. Tijdens de Frans-Duitse Oorlog (1870) streed hij bij Sedan aan Franse zijde als vrijwilliger. Garibaldi werd nog gekozen in de Franse Nationale Vergadering (dit was mogelijk omdat Nice intussen Frans geworden was), maar keerde in febr. 1871 terug naar Italië, waar hij lid werd van de Kamer van Afgevaardigden. In 1876 trok hij zich terug op het eiland Caprera.litt. G.M.Trevelyan, Garibaldi and the thousand (1909; herdr. 1948); H.Roland Holst, De held en de schare (1920); A.Valosi, Garibaldi (1941); D.M. Smith, Cavour and Garibaldi 1860 (1954); D.M. Smith, Garibaldi (1957); I.Montanelli enM.Nozza, Garibaldi (1963); G.Lias, With Garibaldi in Italy (1963); C.Hibbert, Garibaldi and his enemies (1965); R.Tames (red.), Garibaldi and the Risorgimento (1970); J.Ridley, Garibaldi (1974).
