Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Winkels in Delft

betekenis & definitie

Winkels. De Lodewijk XIV-decoratie met tonnen en balen boven de deur van Papenstraat 7 (circa 1740) laat zien dat hier een winkel in Koffie, Thee, Tabak en Snuif was gevestigd.

Het winkelpand Markt 47 (circa 1740) heeft een onderpui met getoogde vensters in Lodewijk XIV-stijl en daarboven een neorenaissance-gevel (circa 1890).Een sobere neoclassicistische winkelpui heeft Brabantse Turfmarkt 95-97 (1831). Vanaf het midden van de 19de eeuw kregen diverse bestaande panden een winkelpui, vaak in rijke eclectische vormen, zoals Wijnhaven 11-12 (1863), Markt 23 (circa 1875), Beestenmarkt 9, Binnenwatersloot 27, Oude Langendijk 14 (alle circa 1880) en Voldersgracht 27-28 (circa 1890). Karakteristiek zijn ook de winkels met afgeronde hoek en omlopende winkelpui, zoals Verwersdijk 116 (circa 1870) en Oude Delft 78 (1884). Bijzonder is het in 1886 als fabriekswinkel van ‘De Porceleyne Fles’ opgetrokken rijke neorenaissance-pand Markt 45 naar ontwerp van C.B. Posthumus Meyjes. Het door A. le Comte en L.J.

Senf ontworpen fries toont het productieproces van Delfts Blauw-aardewerk. Neorenaissance-winkelpuien hebben de slagerij Buitenwatersloot 161 (circa 1890) en de winkels Oude Delft 105 (circa 1890), Kolk 11 (1894), Hippolytusbuurt 15-17 (1894) en Choorstraat 22-24 (1896; L. Couvée). De met twee trapgevels uitgevoerde panden Markt 19 en Markt 21 werden in 1899 ontworpen door C.J.L. Kersbergen en kwamen in iets gewijzigde vorm in 1903 tot stand. Dezelfde architect ontwierp in 1912 een vervangende historiserende pui voor nr. 19.

Het in jugendstil-vormen gebouwde forse woon- en winkelpand Camaretten 1 (1899, ontwerp G. Versteeg) heeft sectiel-tegelwerk van fabriek ‘De Porceleyne Fles’. Breestraat 30 bezit een pui uit 1894, maar daarboven een gevel uit 1902, beide ontworpen door C.J.L. Kersbergen. Van zijn hand is ook het jugendstil-ontwerp met opzetstuk voor het hoekpand Geerweg 2-4 (1904). Andere nieuwe hoekwinkels zijn Oude Delft 144-146 (circa 1900) en Oosteinde 144-150 (1903, M.

Meyers). Nieuwe gevels met jugendstil-details kregen Choorstraat 27 (1903, A. Koopman), uitgevoerd met wit geglazuurde stenen, Nieuwe Langendijk 68 en Buitenwatersloot 75-77 (beide circa 1910). Winkelpuien in deze stijl zijn te vinden bij Nieuwstraat 16-18 en Oude Delft 208 (beide circa 1910) en ook het 17de-eeuwse pand Vrouwenregt 14 kreeg in die tijd een winkelpui met gele verblendsteen. Het winkelpand Oude Langendijk 1 (1907; C.J.L. Kersbergen) heeft een klinknagelpui met ijzeren balken en geklonken kolommen.

De voorm. winkel van De Gruyter (Oude Langendijk 2) werd in 1911 ontworpen door W.G. Welsing. Ontworpen in ‘Um 1800’-stijl is de voorm. winkel in damesmantels Choorstraat 2 (1912, E.H. Luxemburg). Voorbeelden van jongere winkelpuien zijn te vinden bij Oude Delft 110 (1925) en Oude Langendijk 8 (1932).

In traditionalistische vormen gebouwd is de winkel Voorstraat 16 (1934; J.J. van Heijst).

< >