Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Overige kantoorgebouwen in Rotterdam

betekenis & definitie

Overige kantoorgebouwen. Het voorm. kantoorgebouw van de firma A.J.M.

Goudriaan (Veerhaven 7; 1907-'09, mogelijk W. Kromhout) is uitgevoerd in gele verblendsteen en voorzien van jugendstil-details.Onder de hoekerker zit een als Hermes uitgevoerd boegbeeld. Andere kantoorpanden met jugendstil-details zijn Willemskade 23-24 (1904, F.A. Koch) en Calandstraat 5-15 (1908-'12). Het voorm. Stokvisgebouw (Westzeedijk 507) kwam in 1909 tot stand naar plannen van J. Verheul en C.N. van Goor voor de Handelsmaatschappij R.S.

Stokvis & Zn. Na oorlogsschade werd het pand in 1946-'48 uitgebreid naar ontwerp van H. Geistdorfer en kreeg het de naam ‘Oceaanhuis’. J.H. de Roos en W.F. Overeijnder ontwierpen in Nieuw Historiserende vormen met oriëntaalse details en verwijzingen naar de scheepvaart de voorm. kantoorpanden van Van Uden (Veerhaven 14-15; 1910-'15) en W. van Driel's (Maaskade 113; 1913-'14; nu ‘Ooms’); beide hebben een rijk uitgevoerde natuurstenen gevel en een dwars geplaatst zadeldak met nokreclame. Eveneens ontworpen in Nieuw Historiserende vormen zijn het Scheepvaarthuis (Veerhaven 2; 1909, J.P.

Stok; verhoogd 1948), het Westerkadehuis (Westerkade 1-6; 1914, J.P. Stok en G. Diehle) hoofdkantoor van de Steenkolen Handels Vereeniging - en het kantoorgebouw van de Graan Elevator Maatschappij (Parklaan 8; 1914, M. Brinkman), dat de classicistische variant van deze stijl vertegenwoordigt.

Op voorspraak van A.J.M. Goudriaan ontwierp W. Kromhout in rijke expressionistische stijl het voorm. kantoor van de Scheepvaartvereniging Zuid (P. de Hoochweg 110; 1920-'22), waarvan de masten op het dak en de boegvormige gevelbeëindiging verwijzen naar de scheepsbouw. Kromhout ontwierp ook het voorm. kantoorgebouw van de firma W.B. Diepeveen (Pelgrimsstraat 1; 1929-'30), voorzien van een opvallende slanke en rijzige hoektoren met de bedrijfsnaam. Andere voorbeelden met expressionistische elementen zijn het voorm. kantoor van de Rotterdamse Lloyd (Lloydstraat 31-41; 1920-'22), het voorm.

Batavierhuis (P. de Hoochweg 108) van de firma W.H. Müller & Co. en het voorm. kantoorgebouw van de General Steam Transport Co. (Van Vollenhovenstraat 62; 1922). In zakelijk-expressionistische stijl ontwierp H.F. Mertens het voorm. hoofdkantoor van Unilever (Rochussenstraat 40; 1930-'31, uitgebreid 1959-'62). Dit forse wigvormige gebouw met een toren en hoofdingang aan de korte zijde heeft inwendig een betonskelet. Het glas-in-loodwerk in de toren is van J.

Nicolas; de beelden zijn van J. Raedecker. Het gebouw is in 1993-'84 verbouwd tot hogeschool.

W.M. Dudok ontwierp het verzekeringskantoor De Nederlanden van 1845 (Meent 88; 1952) met traditionalistische en functionalistische details (sinds 1991 grand-café Dudok). Voorbeelden van naoorlogse kantoorgebouwen zijn de verzekeringskantoren voor de De Utrecht (Coolsingel 75; 1961, J.J.P. Oud) en Stad Rotterdam (Blaak 333; 1957-'60, E.H. en H.M. Kraaijvanger; verbouwd 1990), en verder het voorm. Shell-gebouw (Hofplein 19-20) bestaande uit een lager deel (1957-'60, C.A. Abspoel) en een hoge kantoortoren (1974-'76, P. Zanstra) - en het Adriaan Volkerhuis (Oostmaaslaan 55-71; 1973-'74, H.A. Maaskant). Het Amerikaanse bureau van L. Skidmore, N.A. Owings & J.O. Merill tekende voor de drie dominante kantoortorens van Europoint (Marconistraat 15; 1971-'75). Recente voorbeelden zijn het nieuwe kantoor van Stad Rotterdam (Weena 70; 1986-'90, T.M.H. van der Put), het AEGON-kantoor (Hofplein 33; 1987, J.H. Ploeger), de Willems Werf (Boompjes; 1983-'89, W. Quist), het Robecokantoor (Coolsingel 120; 1987-'92, W. Quist), het 151 meter hoge hoofdkantoor van Nationale Nederlanden, of ‘Delftse Poort’ (Weena 505; 1987-'92, A. Bonnema), het nieuwe Unilevergebouw (Weena 455-457; 1988-'92, J. Hoogstad) en het Fortiskantoor (Blaak 555; 1994-'96, C.F. Murphy en H. Jahn).