Gedenktekens. Op het Grotekerkplein staat het oudste standbeeld in Nederland, het bronzen standbeeld van Erasmus, dat in 1622 werd gegoten naar een door Hendrick de Keyser gemaakt model.
Het eert de in Rotterdam geboren humanist Desiderius Erasmus. Sinds 1964 staat het op zijn huidige plaats op een kopie van de oorspronkelijke sokkel uit 1677.Ook het marmeren beeld van de dichter H. Tollens (Park; 1860, J.T. Stracké) en het bronzen beeld van de staatsman G.K. van Hogendorp (Coolsingel; 1867, J. Geefs) eren geboren Rotterdammers. De door J. Graven ontworpen Maagd van Holland op de Nieuwe Markt is een fontein met hardstenen waterbekken en sokkel geflankeerd door vier manspersonen en bekroond door de Nederlandse maagd met speer en vrijheidshoed.
De fontein werd opgericht in 1874 ter gelegenheid van het derde eeuwfeest van de inname van Den Briel (1572). Aan de Rotterdamse Handelsvereeniging herinnert het Stieltjesmonument (bij Burg. Hoffmanplein 51; 1884, E. Gugel en E. Lacomblé) in de vorm van een corinthische gedenkzuil op postament. Het is vernoemd naar technischdirecteur Th.J.
Stieltjes, omdat oprichter L. Pincoffs door financiële malversaties hiervoor niet meer in aanmerking kwam. Het Wilhelminamonument (bij Burg. Hoffmanplein 2; 1898) is een hardstenen fontein met een zuil voorzien van bronzen scheepsboegen en een gevleugelde engel, ontworpen door H. Evers en beeldhouwer S. Miedema.
Evers ontwierp ook het monument voor waterstaatsingenieur P. Caland (Veerkade; 1907). Deze fontein met een obelisk bekroond met een gevleugelde vrouwenfiguur de ‘genius’ van Rotterdam werd gemaakt door A.W.M. Odé. Het in 1915 onthulde monument voor de scheikundige J.H. van 't Hoff (bij 's-Gravendijkwal 58) bestaat uit een natuurstenen sokkel met bronzen beeld (gegoten 1912) geflankeerd door personificaties van de verbeeldingskracht en de rede. Ch. van Wijk ontwierp dit beeld en ook het monument voor de schrijver W.
Schürmann (Parklaan; 1916) met een bronzen beeld van B. Ingen Housz. Architect H.P. Berlage ontwierp het monument voor wethouder H. Spiekman (P.C. Hooftplein; 1922).
Het ontwerp van het imposante monument voor de directeur van gemeentewerken G.J. de Jongh (Museumpark; 1928-'35) is van A. van der Steur en bestaat uit een obelisk met bronzen buste en een bronzen hekwerk, waarop als een stripverhaal de ontwikkeling van Rotterdam is afgebeeld (beeldhouwwerk L. Bolle).
Aan de oorlogsverwoesting herinnert het monument De Verwoeste Stad (Plein 1940; onthuld 1953), een kubistisch beeld van O. Zadkine voorstellende een man met een gat in zijn borst (Stad zonder Hart). Het Nationaal Monument voor de Koopvaardij ‘De Boeg’ (Leuvehoofd; 1957) werd ontworpen door A. Carasso en hij maakte ook de toegevoegde bronzen beeldengroep (1965). Het monument voor de Gevallenen 1940-'45 (Stadhuisplein; 1957) werd gemaakt door M. Andriessen (1957), het monument De Bronzen Marinier (Oostplein; 1963) door T. Leeser.
Vermeldenswaardig zijn ook het standbeeld van koningin Wilhelmina (Park; 1968, C.D. van Pallandt), het beeld Monsieur Jacques (Coolsingel; L.O. Wenckebach, 1959), de constructivistische Bijenkorfconstructie (Coolsingel; 1957, Naum Gabo) en de Kinetische sculptuur (Binnenwegplein; 1971, G. Rickey). In 1995 herrees de Delftse Poort (Hofplein 32; C. Kraat) in de vorm van een kunstwerk: een staalconstructie ter herinnering aan de uit 1764 stammende poort ontworpen door Pieter de Swart (verwoest in 1940), waarin enkele oorspronkelijke zandstenen onderdelen zijn verwerkt.
