Brouwerijen en stokerijen. Van oudsher kende Leiden verschillende destilleerderijen en bierbrouwerijen.
Een van de oudste voorbeelden is de voorm. bierbrouwerij Apothekersdijk 12 uit de tweede helft van de 17de eeuw. Rond 1905 werd het gebouw in gebruik genomen als mineraalwaterfabriek en bierhandel.
De voorm. likeurstokerij De Fransche Kroon (Langegracht 59-65), voorheen Hartevelt & Zn., omvat nu nog drie pakhuizen met puntgevels en een kantoorpand, respectievelijk gebouwd in 1817 en 1825 op de plek van een voorganger uit circa 1740. De eigenlijke destilleerderij bevond zich aan de Zandstraat.
De voorm. likeurstokerij W. Schüdel & Co. (Breestraat 15a) uit 1893 bestaat uit een kantoorpand met een opvallende houten erker en daarachter een langgerekt bedrijfsgebouw.
De voorm. bierbrouwerij De Posthoorn (Oude Vest 169) stamt uit de 18de eeuw, maar kreeg het huidige aanzicht rond 1890. Wat rest is de overwelfde toegangspoort naar de brouwerij (afgebrand in 1919) en enkele dienstwoningen uitgevoerd met vakwerk(achtergevels) en chaletstijl-detaillering.
In het pand Nieuwe Rijn 82, gebouwd in 1891 in neorenaissance-stijl, was op de begane grond een agentschap van de Zuidhollandsche Bierbrouwerij gevestigd. Het achterste deel van het pand diende nog een tijd lang als limonadefabriek.
Een vergelijkbare combinatie van bedrijfsactiviteiten bestond ook in het pand Utrechtse Veer 24, dat is voorzien van een betegelde jugendstilpui uit 1905.
