Hoogveenkolonie ontstaan in 1859 toen het Hammer Bovenveen doorsneden werd door het Overijssels Kanaal Almelo-De Haandrik. Ten zuiden van het dorp, bij het Separatiepunt, mondde het Overijssels Kanaal van Zwolle naar Vroomshoop hierin uit.
De naam van het dorp is mogelijk afgeleid van een Vroonhoeve, of heerlijke hoeve, ooit gelegen op de uitlopers van de aan de westzijde gelegen Zandstuve.Vroomshoop is ontstaan als lintdorp langs het kanaal. Rond 1875, toen de markt voor turf verzadigd was, ontstond een akkerbouwdorp met aardappelteelt. Groninger en Drentse kolonisten lieten omstreeks 1890, vooral langs de haaks op het kanaal gelegen Tonnendijk, grote boerderijen bouwen. Een eerste verdichting vond plaats met de bouw van 38 arbeiderswoningen aan de Eikstraat in 1916; geen grote luxe in een gebied waar in 1906 nog 109 plaggenhutten stonden. Het confectieatelier van de Vriezenveense tricotfabriek Jansen en Tilanus bood tussen 1910 en 1930 werk aan veel (vrouwelijke) arbeidskrachten. Het uitbreidingsplan uit 1956 vormde het begin van de huidige compacte dorpstructuur tussen kanaal, Separatiepunt en Zandstuve.
De noordelijker gelegen katholieke enclave Geerdijk heeft wel haar veenkoloniale structuur behouden. De plaats werd bepaald door de voorwaarde dat de kerk halverwege Vroomshoop en de veenkolonie ‘Nieuw Gelderland’ (bij Beerzerveld) werd gebouwd. Slechts dan stelden de Gelderse steenbakkerijen, waarvoor daar turf werd gestoken, gratis stenen voor de bouw beschikbaar.
