Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het voorm. Gesticht Meerenberg in Bloemendaal

betekenis & definitie

(Brederodelaan 54), later Provinciaal Psychiatrisch Ziekenhuis, werd rond 1850 gebouwd op het terrein van de vroegere buitenplaats Meer en Berg met een landschappelijke parkaanleg, voortgekomen uit de 17de-eeuwse hofstede Cloeckendael, waarvan een deel van het 17de-eeuwse buitenhuis is behouden.

Tegen dit T-vormige bouwdeel met tuitgevels en twee lage haakse vleugels werd in 1848 de directeurswoning ‘Huize Meerzicht’ (Brederodelaan 12) gebouwd, een breed neoclassicistisch gebouw met middenrisaliet en houten serre. Het bijbehorende koetshuis met stal en woning (Brederodelaan 10) stamt uit de late 17de eeuw. De oudste delen van het ziekenhuiscomplex en de bijbehorende tuinaanleg kwamen naar plannen van J.D. Zocher jr. tot stand. Wijzigingen en uitbreidingen van het park zijn rond 1900 uitgevoerd naar ontwerp van L.A. Springer. In 1991 is het ziekenhuis verplaatst naar Amsterdam.

Het in 1846-'49 opgetrokken neoclassicistische hoofdgebouw (Brederodelaan 54) heeft twee binnenplaatsen en aan de voorzijde een middenrisaliet met zandstenen pilasters, brede kroonlijst en een klokkentoren. Dit bouwdeel wordt geflankeerd door lagere zijvleugels met hoekpaviljoens. In dezelfde tijd werd de portierswoning Brederodelaan 68 gebouwd. Uit 1852 dateert de met geveltoren uitgevoerde neoclassicistische gestichtskerk (Brederodelaan 52). Achter het hoofdgebouw staat het paviljoen voor ongeneeslijk zieken uit 1866. Het zusterhuis (Brederodelaan 46-48) werd rond 1900 gebouwd.

Verder zijn er veel dienstwoningen, zoals de dubbele woning Brederodelaan 40 (circa 1875), de in neorenaissance-stijl uitgevoerde kleine dienstwoningen Brederodelaan 38 en 70 (circa 1885), de artsenwoningen Brederodelaan 42-44 en 50 (beide circa 1900) en de artsenvilla's Brederoodseweg 29 en Velsenenderlaan 1 (beide in Santpoort). Buiten het oorspronkelijk terrein van de inrichting liggen een complex dubbele dienstwoningen (Brederodelaan e.o.) en de dokterswoning Brederodelaan 77 (1914, K.P.C. de Bazel).