Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Bovenkarspel (gemeente Stede Broec)

betekenis & definitie

Dorp, ontstaan in de 12de eeuw als veenontginning langs de Streek, de ontginningsas tussen Hoorn en Enkhuizen. In 1364 gingen de vrijheid van Groote-Broec en die van Boeven-Kerspel samen tot de Stede van Broec en later kwamen daar Lutjebroek (1402) en Hoogkarspel (1403) nog bij.

Dit ‘steden’-verband werd pas opgeheven in 1807. Nadat de Stede in 1415 het recht op een haven had gekregen, kwam in 1449 de Broekerhaven gereed aan het eind van de haaks op de ontginningsas staande Broekerhavenweg. De in 1581 aangelegde straatweg over de ontginningsas werd in 1671 verhard (Hoofdstraat). Vanaf de 19de eeuw vond in dit gebied veel grove tuinbouw plaats en later was er ook bloembollenteelt. De in 1919 gestichte Westfriese Flora heeft in 1958 een nieuw gebouw gekregen. Na de Tweede Wereldoorlog is het dorp fors uitgebreid tussen de spoorlijn en de ten zuiden daarvan gelegen weg van Hoorn naar Enkhuizen.