Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Heukelum

betekenis & definitie

(Torenstraat 1), oorspronkelijk gewijd aan Maria, is een eenbeukige kerk met een kort, vijfzijdig gesloten schip voorzien van een dakruiter met ingesnoerde spits en een hoger, vijfzijdig gesloten koor met sacristie en dwarsarm.

De huidige kerk verrees in fasen ter plaatse van een voorganger uit circa 1250. De zuidelijke dwarsarm kwam rond 1350 tot stand; kap en topgevel dateren uit circa 1510. De voorm. sacristie is laat-14de-eeuws en het koor verrees rond circa 1400. Bij een brand in 1699 werden het oorspronkelijke schip en de vroeg-16de-eeuwse toren verwoest. Het huidige schip werd in 1728 nieuw gebouwd. Tegen de westzijde bevindt zich de grafkelder uit 1847 van de familie Fabricius van Heukelum.

De dakruiter werd in 1858-'59 toegevoegd, is in 1910 vernieuwd en opnieuw in 1963-'66, bij de kerkrestauratie onder leiding van T. van Hoogevest. In de dakruiter hangt een door Peter Waghevens gegoten klok (1518).

Het interieur wordt gedekt door houten tongewelven voorzien van enkele klankpotten. De kerk bevat enkele grafzerken, waarvan de oudste uit 1616 dateert. Tot de inventaris behoren een preekstoel (circa 1640), een deels met oudere onderdelen vervaardigde herenbank (mogelijk uit 1701), een overhuifde herenbank (18de eeuw) en een door G.T. Bätz gebouwd orgel met Lodewijk XV-ornamentiek (1779; gerestaureerd in 1969).