plassen- en moerasgebied in de gemeente Nieuwkoop in de noordoosthoek van Zuid-Holland. In 1944 zijn door de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland de eerste aankopen verricht om te komen tot het natuurmonument Nieuwkoopse Plassen.
Het natuurmonument, dat naast plassen ook de daarbij behorende hooi- en weilanden omvat, is thans ruim 900 ha groot. De natuurwetenschappelijke betekenis vloeit voort uit o.a. het feit dat het water zeer zwak oligohalien tot vrijwel zoet is. Daarbij komt, dat het uitgestrekte gebied een nog betrekkelijk ongestoord milieu herbergt.Ornithologisch zijn de Nieuwkoopse Plassen van internationale betekenis door zeer grote kolonies van purperreigers en blauwe reigers, naast de aanwezigheid van grote aantallen water-, riet- en weidevogels. Evenals in andere moerasgebieden met uitgestrekte rietvelden is het voor het beheer een grote zorg, dat de belangstelling voor zgn. bladriet (riet van mindere kwaliteit dat voor de vorstperiode wordt gesneden) afneemt. Daardoor kan niet meer al het riet jaarlijks worden afgevoerd. Het rietmoeras dreigt zodoende met struikopslag dicht te groeien.
Het plassengebied zelf is van belang voor de watersport. In het moerasgebied (kleine plassen, vaarten en sloten) is een recreatieve zonering ingesteld van volledig opengestelde vaarroutes, routes voor nietgemotoriseerde vaartuigen en stilte- en rustgebieden die voor alle boten afgesloten zijn.
