De Late Oudheid is de periode van ruwweg 300 tot 600 na Christus. Deze periode werd gekenmerkt door grote veranderingen, waaronder de opkomst van monotheïstische godsdiensten, de migraties van Germaanse volkeren naar West-Europa en het eind van het West-Romeinse Rijk.
De Late Oudheid wordt gedefinieerd door grootschalige veranderingen binnen én buiten het Romeinse Rijk. De meest opvallende van die veranderingen zijn de opkomst van het christendom en de islam, en nieuwe politieke verdelingen binnen het Romeinse Rijk.
Op staatskundig gebied leidde de crisis van de derde eeuw tot een reorganisatie van het Keizerrijk onder keizer Diocletianus, waarin nu niet één maar vier keizers beslisten over vier verschillende delen van het rijk. Er waren ook militaire hervormingen: de Romeinse legers bestonden nu uit limanitei en comatitenses, respectievelijk grenswachten en mobiele legers die zich binnen de provincies ophielden, om snel op te kunnen rukken mochten de limanitei onder de voet gelopen worden. Aan de grenzen van Europa pakten donkere wolken zich echter samen.
Grootschalige migraties van Germaanse volkeren naar het Romeinse Rijk begonnen in de 4de eeuw n.Chr., onder druk van nomadische stammen die hun thuisland innamen. Deze migraties zouden, na 476 n.Chr., de kaart van Europa opnieuw inkleuren. Het West-Romeinse rijk werd onder vele Germaanse volkeren verdeeld. De meest bekende Germaanse volkeren zijn de Franken, Ostrogoten, Angelen en Saksen.
In deze tijd kwam het Christendom op als godsdienst. Eerst werden de Christenen vervolgt, vooral omdat ze niet wilden participeren in de keizer-verering. Onder keizer Constantijn werden deze vervolgingen tijdelijk gestaakt met het Edict van Milaan (313 n.Chr.), wat opriep tot algemene godsdienstvrijheid, maar keerden de volgende eeuw nog een aantal keer terug. Uiteindelijk werd het Christendom onder keizer Theodosius I (347-395 n.Chr.) de staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk.
