Vrouwelijke moslim. Over de positie van moslima's is de afgelopen jaren veel discussie. Enerzijds zijn er tal van positieve ontwikkelingen te signaleren: steeds meer moslima's ronden met succes de middelbare school af en gaan naar het hoger beroepsonderwijs en de universiteit, en ook op andere maatschappelijke terreinen zijn ze steeds meer zichtbaar geworden.
Vele jonge moslima's blijken geëmancipeerder dan de mannen: ze trouwen het liefst een importman. uit het land van herkomst omdat die als geëmancipeerder wordt gezien dan de moslimmannen in Nederland. Anderzijds zijn er ook tal van ontwikkelingen die als zorgwekkend worden gezien. De participatie van moslima's op de arbeidsmarkt blijft achter, een deel van de vrouwen wordt nog thuis gehouden door hun man. Het percentage analfabetisme is hoog. Er zou nog veel sprake zijn van huiselijk geweld, wat zich toont in de bevolking van Blijf-van-m'n -lijf huizen: meer dan de helft van de bewoners bestaat uit moslima's.
Deze achterblijvende positie wordt toegeschreven aan het in veel moslimgezinnen nog traditionele rollenpatroon, waarbij de man feitelijk de verantwoordelijkheid buitenshuis draagt, voor inkomen en zekerheid zorgt. Het domein van de vrouw is binnenshuis, zij runt het huishouden en zorgt voor de opvoeding van de kinderen. Vrouwen die buitenshuis gaan werken of te veel de normen en waarden van de Nederlandse cultuur overnemen, worden dan snel als bedreigend ervaren voor de stabiliteit van het gezin. Voordat dit soort rollenpatronen zijn veranderd, gaan er enkele generaties overheen. Als tweede oorzaak ziet men het beroep op het gezag van de koran. Mannen zouden hieraan de argumenten ontlenen om de emancipatie van vrouwen tegen te houden. Soera 4 vers 34: 'Mannen zijn voogden over de vrouwen omdat Allah de enen boven de anderen heeft doen uitmunten en omdat zij van hun rijkdommen besteden. Deugdzame vrouwen zijn dus zij, die gehoorzaam zijn en heimelijk bewaren, hetgeen Allah onder haar hoede heeft gesteld. En degenen, van wie gij ongehoorzaamheid vreest, wijst haar terecht en laat haar in haar bedden alleen en tuchtigt haar. Als zij u dan daarna gehoorzamen, zoekt geen weg tegen haar.
Vanuit de moslimgemeenschap echter wordt erop gewezen dat dit vers nu juist de vrouw bóven de man stelt: dat vrouwen door man nen worden achtergesteld, wordt niet door de islam gepropageerd, maar wordt veroorzaakt doordat er mannen zijn die een eeuwenoude (plattelands)traditie verwarren met het wezen van de islam. Ze maken feitelijk misbruik van de islam.
Als derde oorzaak voor achterblijvende emancipatie wordt wel gewezen naar de overheid, vooral naar de laksheid van achtereenvolgende regeringen, die te veel negatieve zaken niet op de politieke en maatschappelijke agenda hebben durven zetten, waardoor veel problemen in de moslimgemeenschap zijn veronachtzaamd. Dit verwijt werd vooral scherp geformuleerd door Ayaan Hirsi Ali in haar functie als onderzoekster bij de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de PvdA. Zij formuleerde najaar 2002 publiekelijk haar kritiek op de Nederlandse moslimgemeenschap, de onderdrukking van moslimvrouwen en hun achterblijvende integratie en de passiviteit van de politiek. Daardoor werd zij met de dood bedreigd en moest ze onderduiken.
