Algemene aanduiding voor een kledingstuk dat meestal hoofd, hals, nek en schouders bedekt, maar het gelaat vrij laat. Moslima's dragen het om in elk geval het haar te bedekken, omdat dat hoort tot de schaamte van de vrouw (zie awra).
Het hoofddoekje kan vele verschijningsvormen hebben, die elk met een andere term worden aangeduid en bovendien in lengte, uiterlijk, kleur en benaming per regio en cultuur kunnen verschillen. Zo kan het alleen het haar bedekken, of het haar, de schouders en boezem, of bestaan uit een sjaal die losjes rond het hoofd wordt gedrapeerd en nek en schouders bedekt, of vastgeknoopt wordt onder de kin, op de manier waarop vroeger Nederlandse huisvrouwen dat droegen.
In de koran zijn allerlei bepalingen te vinden over gedrag en kleding die de verhoudingen tussen mannen en vrouwen beregelen. Zo hoort de vrouw haar gehele lichaam te bedekken, met uitzondering van handen en gezicht. Er is in Nederland geen kledingstuk dat zoveel maatschappelijke discussie en borreltafeldiscrimina tie oproept. Een plan van de politie om agentes met hoofddoekjes toe te staan, riep heftige reacties op, o.a. met verwijzing naar Turkije waar het vrouwen juist ten strengste verboden is een hoofddoek in een openbare functie te dragen. De hoofdredactrice van Opzij verklaarde in 2001 dat zij nooit een journaliste met hoofddoek op de redactie zou toelaten. Een kapster die haar hoofddoekje wilde dragen tijdens haar werk, moest een rechtszaak beginnen tegen haar werkgever om haar baan te kun nen behouden. In 2001 werd een rechtszaak aangespannen door een studente die geweigerd werd als in valsgriffier bij de rechtbank in Zwolle, omdat ook zij haar hoofddoek wilde dragen.
De religieuze symboliek van de hoofddoek zou op gespannen voet kunnen staan met de onpartijdigheid en neutrale uitstraling van de rechtbank en het principe van scheiding tussen kerk en staat schenden. Vooral deze laatste zaak bracht veel discussie op gang, waarin alle argumenten in het spectrum van opinies beurtelings opgloeiden: het hoofddoek je 'is de swastika van het fundamentalisme', is onderdrukking van vrouwen, een afgeschoven verantwoordelijkheid om de seksuele lust van mannen te betomen, een uiting van een repressief geloof enz. Uit de veelheid van reacties bleek ook duidelijk dat het hoofddoekje in de Nederlandse samenleving in de loop der tijden meerdere functies heeft gekregen. Steeds meer moslima's betogen dat zij nu juist een hoofddoek dragen vanuit een emancipatorisch zelfbewustzijn, een daad van assertiviteit waarmee je kenbaar maakt dat je weloverwogen afstand wilt nemen van bepaalde Nederlandse normen en waarden t.a.v. man-vrouw-verhoudingen. Bovendien geeft het hoofddoekje uiting aan een nieuw islamitisch bewustzijn.
Het is dus niet uitsluitend meer een symbool van traditionele opvattingen, hetgeen ook aan het kledingstuk zelf zichtbaar wordt: het is verkrijgbaar in tal van modieuze stoffen en des sins en onderdeel van het mode beeld voor moslimvrouwen geworden. Voor moslim caissières bij Dirk van den Broek behoort het bij de bedrijfskleding. In publicaties wordt de term hoofddoekje meestal gebruikt zonder onderscheid in de verschillende verschijningsvormen te maken. Ook worden vaak de term hejab en soms zelfs sluier gebruikt waar hoofddoekje wordt bedoeld.
