Levensbeschouwelijke stroming waarvan Siddhartha Gautama (de Boeddha') de grondlegger is. Het is de vierde grote stroming van de grote wereldreligies (naar schatting 300 miljoen volgelingen) en is ontstaan in de 6de eeuw voor onze jaartelling.
In strikte zin is het boeddhisme geen godsdienst: het heeft geen goden, biedt geen God aan wie men zich dient te verantwoorden of die men moet volgen, en belooft geen hemel of hel. De uitgangsgedachte van het boeddhisme is dat lijden (pijn, verdriet, teleurstelling, rouw, de onbevredigdheid van het menselijk bestaan) onverbrekelijk verbonden is met het leven. Ook de dood brengt daarin geen verlossing, want het boeddhisme gaat er van uit dat de ziel na de dood opnieuw wordt wedergeboren in een ander stoffelijk lichaam (zie samsara').
Verlossing ligt in het bereiken van nirvana (verlichting). In de dhamma is deze uitgangsgedachte geformuleerd als de Vier Nobele Waarheden: de eerste is dat het leven lijden is, fysiek, maar ook psychisch, en veel zorgen en onzekerheden biedt. De tweede nobele waarheid is dat het lijden wordt veroorzaakt door begeerte en het zich willen hechten aan materiële, vergankelijke zaken. De derde is dat het lijden overwonnen kan worden door de begeerte te overwinnen en kennis en inzicht te verwerven (nirvana). De vierde nobele waarheid zegt dat dat kan door het volgen van de dhamma, de lessen van Boeddha, zoals het volgen van het Achtvoudig Pad (ook wel het Pad van het Midden genoemd). De essentie daarvan is dat zuiver handelen en denken kan leiden naar nirvana. Of, en wanneer je verlichting bereikt, is ook afhankelijk van je karma, de kwaliteit daarvan bepaalt op welk niveau je wordt wedergeboren.
De Boeddha, de dhamma en de sang ha (de gemeenschap van monniken) vormen tezamen de drie juwelen van het boeddhisme, de drie grondprincipes (triratna). Boeddha heeft zijn leer tijdens zijn leven mondeling doorgegeven . Pas na zijn dood zijn volgelingen begon nen met het op schrift stellen van zijn zienswijze. Het belangrijkste geschrift is de Tipitaka, een verzameling van meerdere boekwerken, daterend uit de eerste eeuw voor onze jaartelling. Het boeddhisme is in de loop der eeuwen een volks religie geworden, waarin ook vele goden en heiligen worden aanbeden, die in kunstwerken worden afgebeeld. Het boeddhisme kent twee hoofdstromingen, het Theravada-boeddhisme en het mahayana-boeddhisme. De stromingen verschillen in de opvatting over wie verlichting kan bereiken en de manier waarop. Het boeddhisme is voornamelijk verspreid over Thailand, Cambodja, Myanmar (Birma}, Laos, Japan, Sri Lanka, Nepal, Tibet en China. Volgens de Boeddhistische Unie Nederland zijn er zo'n 200 ooo boeddhisten in ons land. Hoeveel daarvan van allochtone herkomst zijn, is niet geheel zeker, men schat de helft. Sinds 1999 bestaat de Boeddhistische Omroep Stichting.
