Utrechts scheldwoord voor een stommeling, sufferd. In de jaren zeventig van vorige eeuw bedacht door de Utrechtse cabaretier Herman Berkien (overleden op 22 juni 2005) en verder populair gemaakt door (de eveneens uit Utrecht afkomstige) Herman van Veen.
Dat dit scheldwoord kon 'doorbreken' heeft niet zo veel met de bloem 'gladiool' te maken. Het effect wordt ontleend aan de gerekte uitspraak van de a (in âch- en in gla-) en de eveneens typisch Utrechtse uitspraak van -oal' (de oo wordt heel gesloten en zonder een spoor van verglijding uitgesproken). Daarmee is het Utrechts in twee woorden heel karakteristiek en herkenbaar neergezet. Dit scheldwoord komt veelvuldig voor op het internet. Ook in uitdrukkingen zoals: ‘Je moet wel een achterlijke gladiool zijn als .....’ Kijk ook onder gladiool*
Gladiool (achterlijke -): iem. die zeer dom is. (Kristiaan Laps: Nationaal Scheldwoordenboek. 1984)
Twee jaar basisvorming met tweeen voor Engels en vijven voor andere leervakken - alleen een 'achterlijke gladiool kickt daarop'. (NRC Handelsblad, 27/11/1996)
Natuurlijk waren er achterlijke gladiolen zonder enige kennis van de waterregels. (HP/ De Tijd, 30/07/1999)
