De verklaring Arbeidsrelatie (VAR) was een verklaring die de Belastingdienst verstrekte om duidelijkheid te geven over de arbeidsrelatie die een werkgever ten opzichte van freelancers en zelfstandigen zonder personeel had. Het soort VAR bepaalde of de werkgever loonheffingen moest inhouden. Vanaf mei 2016 is de VAR vervangen door modelovereenkomsten.
Wanneer een zzp’er of freelancer werkt voor een opdrachtgever, is in de meeste gevallen duidelijk hoe de verhouding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer is. Vaak zal er geen sprake zijn van loondienst, maar verricht de opdrachtnemer een enkele opdracht voor de opdrachtgever.
Echter, wanneer er onduidelijkheid bestaat over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer kon men een verklaring arbeidsrelatie aanvragen bij de Belastingdienst. Deze verklaring bepaalde, nadat men een aantal vragen over de arbeidsrelatie had beantwoord, wat de arbeidsrelatie precies was.
Met name voor werkgevers was deze verklaring van belang, omdat zij bij onduidelijkheid aan de hand van de verklaring konden bepalen of ze loonheffing moesten toepassen op het salaris van de opdrachtnemer. Immers, wanneer er sprake was van loondienst is de werkgever verplicht om loonheffingen in te houden op het loon van de werknemer. Is er sprake van een losse opdracht, dan is dit niet nodig.
Vanaf 1 mei 2016 is de verklaring arbeidsrelatie vervangen door de zogeheten modelovereenkomsten. Deze overeenkomsten zijn eveneens bij de Belastingdienst te verkrijgen. Er zijn verschillende overeenkomsten, die gehanteerd kunnen worden bij verschillende soorten dienstverbanden. Het gebruik van een verklaring arbeidsrelatie of een modelovereenkomst is niet verplicht.
