Gepubliceerd op 13-06-2017

Sacharov, Andrej Dimitrijevitsj (1921-89)

betekenis & definitie

Sovjetrussisch kerngeleerde en een van de bekendste dissidenten van de Sovjetunie.

Sacharov voegde zich in 1948 bij een team dat van Stalin de opdracht had gekregen kernwapens te ontwikkelen. In 1954 leidde dit tot de eerste explosie van een waterstofbom in de Sovjetunie. In 1953 werd Sacharov tot lid van de pretentieuze Academie van Wetenschappen gekozen.

Aan het eind van de jaren vijftig begon Andrej Sacharov brieven te schrijven aan Nikita Chroesjtsjov, waarin hij voor de gevaren van nucleaire wapens waarschuwde. Daarnaast ging hij zich in de jaren zestig inzetten voor de mensenrechten in de Sovjetunie, waardoor de Sovjetpers een felle lastercampagne tegen hem begon. In 1975 kreeg Sacharov de Nobelprijs voor de vrede; hij mocht echter het land niet verlaten om de prijs in ontvangst te nemen. Na kritische uitlatingen over de Sovjetinmenging in Afghanistan werd hij in januari 1980 verbannen naar de stad Gorki, waar buitenlandse journalisten niet mochten komen.

In 1985 kreeg Sacharovs vrouw Jelena Bonner, na een hongerstaking van vijf maanden, toestemming om voor een oogoperatie naar het buitenland te gaan. Onder zware internationale druk hief Michail Gorbatsjov eind 1986 de verbanning van Sacharov op. Namens de Academie van Wetenschappen werd hij in maart 1989 lid van het eerste Congres van Volksafgevaardigden. Ook in die functie bleef Sacharov tot zijn dood toe kritiek uitoefenen op het Sovjetsysteem.