Gepubliceerd op 13-06-2017

Nigeria

betekenis & definitie

Republiek in het westen van Afrika, op 1 oktober 1960 onafhankelijk geworden.

Nigeria werd aan het einde van de negentiende eeuw gekoloniseerd door de Britten. Het eiland Lagos was al sinds de achttiende eeuw een belangrijk centrum van de slavenhandel geweest. Op 1 januari 1900 werden de protectoraten Noord- en Zuid-Nigeria opgericht. In 1914 werden beide protectoraten verenigd tot Nigeria, de grootste Britse kolonie in Afrika.

De Britten schakelden bij het bestuur van het land plaatselijke machthebbers in (indirect rule). Omstreeks 1939 vroeg de welvarende Nigeriaanse middenklasse om meer zelfbestuur. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten duizenden Nigeriaanse soldaten in de Britse legers, terwijl het Nigeriaanse tinerts belangrijk was voor de geallieerde oorlogsindustrie. Aan het eind van de oorlog werden de eerste Nigeriaanse functionarissen aangesteld. In 1954 kwam de Federatie van Nigeria tot stand, bestaande uit de noordelijke, de oostelijke en de westelijke regio's, en tevens westelijk Kameroen (mandaatgebied van de Verenigde Naties) en het federale territorium van de hoofdstad Lagos.

Op 1 oktober 1960 werd de Federatie van Nigeria onafhankelijk. Al sinds 1957 was Alhaji Sir Abubakar Tafawa Balewa premier; tot 1963 kende Nigeria nog een gouverneur-generaal. In 1963 werd het land een republiek (de Eerste Republiek, 1963-75). Balewa's nadruk op de noordelijke belangen stuitte in de andere regio's van Nigeria op toenemende weerstand. De spanningen liepen in het verdeelde land op, met name in het leger. In januari 1966 kwam Balewa bij een militaire opstand tegen zijn gezag om het leven. Hij werd opgevolgd door generaal Ironsi. Ironsi werd een half jaar later op zijn beurt gedood bij een muiterij. Kolonel Gowon trok op 1 augustus alle militaire en politieke macht naar zich toe.

Toen de oostelijke regio van Nigeria zich in mei 1967 onder de naam Biafra van Nigeria afscheidde, greep Gowon hard in. In de drie jaar durende Biafra-oorlog kwamen minimaal één miljoen Biafranen door uithongering en gevechten om het leven. Na de oorlog spande Gowon zich in de relaties met de verslagen Ibo's te herstellen.



Onder Gowon groeide Nigeria uit tot de belangrijkste olieproducent van Afrika en tot de leidende natie van de zwarte Afrikaanse landen. Die belangrijke positie was niet ten onrechte, omdat Nigeria de grootste bevolking van alle Afrikaanse staten had. In juli 1975 vond een staatsgreep plaats tegen het staatshoofd, dat op dat moment in het buitenland was. In 1979 organiseerde het militaire bewind verkiezingen waar meerdere partijen aan mochten deelnemen. De Tweede Republiek (1979-83) werd uitgeroepen. Door corruptie en blijvende onrust kwamen er nieuwe militaire staatsgrepen in 1983 en in 1985. Bij de coup van 27 augustus 1985 kwam de macht in handen van generaal Ibrahim Babangida. In 1992 beloofde Babangida dat de macht in 1993 zou worden overgedragen aan een burgerregering. De presidentsverkiezingen van 12 juni 1993 werden echter op 23 juni ongeldig verklaard door de junta van de generaal. Op 26 augustus 1993 trad de generaal inderdaad als president af, en droeg de macht over aan een niet-gekozen Nationale Interim-Regering. Deze regering bleef 82 chaotische dagen aan de macht.

Op 17 november 1993 grepen militairen onder leiding van generaal Sanni Abacha opnieuw in. Abacha was al sinds de coup van 1983 de sleutelfiguur op de achtergrond. Democratie liet voorlopig op zich wachten. Dat bleek duidelijk op 10 november 1995, toen de Nigeriaanse regering een internationale storm van protest veroorzaakte door de schrijver-activist Ken Saro-Wiwa en acht medestanders te laten ophangen. De negen geëxecuteerden waren (zeer waarschijnlijk ten onrechte) schuldig verklaard aan de moord op vier Ogoni's tijdens een demonstratie in mei 1994. Saro-Wiwa voerde namens het Ogoni-volk in het zuiden van Nigeria actie tegen de regering en tegen oliemaatschappijen, omdat de oliewinning het land en het water van de Ogoni's ernstig zou vervuilen. Nigeria werd geschorst als lidstaat van het Britse Gemenebest, terwijl er diverse boycots tegen het land werden afgekondigd, onder andere door de Europese Unie.