Paus (hoofd van de rooms-katholieke Kerk) sinds 16 oktober 1978.
Wojtyla werd in Polen als zoon van een legerofficier geboren. In 1938 verhuisde hij met zijn vader naar Kraków waar hij filosofie ging studeren. Hier ontwikkelde hij ook grote belangstelling voor toneel en poëzie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot hij zich bij de ondergrondse studentenverzetsorganisatie aan; overdag werkte hij in een steengroeve. In 1942 begon Wojtyla in het geheim theologie te studeren; hij werd in 1946 tot priester gewijd. Daarna studeerde hij nog twee jaar in Rome. In 1948 werd hij priester in Polen. In 1954 werd Wojtyla tot hoogleraar in de theologie benoemd aan de katholieke universiteit van Lublin. In 1958 werd hij bisschop en woonde in die hoedanigheid het Tweede Vaticaans Concilie (1962-65) bij. In 1964 werd Wojtyla aartsbisschop van Kraków. Drie jaar later werd hij kardinaal. In de onrustige jaren zeventig werd Wojtyla een van de leidslieden van de Poolse rooms-katholieken. Zijn anticommunisme werd zeer sterk.
Op 16 oktober 1978 werd hij als eerste Pool tot paus gekozen. Hij volgde Johannes Paulus I op die slechts drieëndertig dagen paus was geweest. Johannes Paulus II was de eerste niet-Italiaanse paus sinds 1523. In dat jaar overleed de enige Nederlandse paus Hadrianus VI (1522-23). De verkiezing van kardinaal Wojtyla was een stimulans voor het Poolse verzet tegen het communistisch bewind.
Johannes Paulus II zette het conservatieve beleid van zijn voorganger Paulus VI voort. Dit blijkt bijvoorbeeld uit zijn kruistocht tegen de anticonceptie, die op grote kritiek binnen de Kerk stuitte. In mei 1981 werd Johannes Paulus II door een Turk neergeschoten en raakte daarbij zwaar gewond. Vermoedelijk was de Bulgaarse geheime dienst bij deze aanslag betrokken om daarmee een einde te maken aan de steun van de paus aan de rooms-katholieke Kerk en de oppositiebeweging Solidariteit in Polen. Johannes Paulus II werd vooral bekend door zijn enorme reislust; hij bezocht in de eerste tien jaar van zijn pontificaat 95 landen. Op 19 oktober 1994 verscheen er van zijn hand het boek Over de drempel van de hoop dat in grote aantallen werd verkocht.