Gepubliceerd op 13-06-2017

Antisemitisme

betekenis & definitie

Een sterke afkeer van joden.

Feitelijk is antisemitisme een onjuist begrip, omdat zowel joden als Arabieren tot de volkerengroep van de Semieten behoren. Antisemitisme kwam al in de Oudheid voor; het heeft zich echter na de opkomst van het christendom in Europa sterk ontwikkeld. In de Middeleeuwen werd door de christelijke Kerk een anti joodse stemming gekweekt door het voortdurend uiten van de beschuldigingen dat de joden Jezus Christus hadden vermoord en weigerden het (christelijke) Nieuwe Testament te aanvaarden.

Ook indirect heeft de christelijke Kerk bijgedragen aan het antisemitisme. De Kerk verbood christenen, op grond van een bepaalde uitleg van bijbelse teksten, rente te berekenen over uitgeleend geld. Joden kenden geen renteverbod; zij traden daardoor vaak als geldschieter op. Woede over (toen gebruikelijke) hoge rentes richtte zich daardoor tegen joden. Dat joden verhoudingsgewijs sterk vertegenwoordigd waren in de (geld)handel, werd mede veroorzaakt doordat ze geen lid mochten zijn van de christelijke gilden en evenmin grond mochten bezitten.

Na de Middeleeuwen nam het antisemitisme in West Europa af, maar laaide het des te heviger in Oost Europa op. Joden werden vaak gebruikt als zondebok voor sociale of economische moeilijkheden. Het woord pogrom (relletje) of jodenvervolging is van Russische origine.

Een andere oorzaak voor vervolging was dat vrome joden vaak de agressie van hun omgeving opwekten, omdat ze vast bleven houden aan hun eigen godsdienstige gebruiken, zoals het vieren van de sabbat en het niet eten van bepaalde soorten voedsel.

In de negentiende eeuw werd in West Europa het religieuze element van het antisemitisme verdrongen door racistische theorieën. In nazi Duitsland werd antisemitisme een staatsideologie, resulterend in de stelselmatige massamoord op miljoenen joden.

Ondanks de dramatische jodenvervolging door de Duitsers waren ook na de Tweede Wereldoorlog nog vormen van antisemitisme zichtbaar. Er werd echter veel meer dan vroeger tegen geprotesteerd.