Gepubliceerd op 13-06-2017

Jodenvervolging

betekenis & definitie

Een van hogerhand bevolen actie om joden het leven moeilijk, zo niet onmogelijk te maken of hen zelfs uit te roeien.

Jodenvervolgingen worden veroorzaakt door antisemitisme, een sterke afkeer van joden; zij kwamen al voor in de Middeleeuwen. In West-Europa, en na de Middeleeuwen vooral ook in Oost-Europa, werden joden vaak als zondebok gebruikt voor sociale of economische moeilijkheden. Regelmatig kwam het tot een uitbarsting, een pogrom, waarbij joden werden aangevallen en gedood en hun eigendommen werden vernield. De terreur van de Duitse nationaal-socialisten in de periode 1933-45 is het meest dramatische voorbeeld van jodenvervolging. Historisch gezien kan deze periode in tweeën worden gedeeld.

De eerste periode begon in januari 1933, na het aan de macht komen van Adolf Hitler, en duurde tot september 1939. Deze periode werd gekenmerkt door in bruutheid toenemende antisemitische maatregelen, intimidaties, molestaties en een zo volledig mogelijke scheiding van joden en niet-joden. Zo werd het joden in 1933 verboden openbare ambten te bekleden. Twee jaar later werden de Neurenbergse wetten uitgevaardigd, die de joden van hun burgerrechten beroofden en die huwelijken tussen joden en niet-joden verboden. Het dieptepunt van de vooroorlogse jodenvervolging was de Kristalnacht (9-10 november 1938), toen op grote schaal joodse winkels en synagogen werden geplunderd en verwoest, en joden werden gemolesteerd.

De tweede periode valt samen met de Tweede Wereldoorlog. De nazi's startten toen met de Endlösung der Judenfrage, de totale vernietiging van de joden in Duitsland en in de bezette gebieden. Vanaf 1940 werden daartoe speciale vernietigingskampen als Auschwitz en Sobibor ingericht, waarin tot het einde van de Tweede Wereldoorlog ongeveer drie miljoen Europese joden werden vermoord. Daarnaast opereerden achter de frontlijn in de Sovjetunie Einsatzkommandos, speciale eenheden die joden bij elkaar dreven en doodschoten. In totaal vermoordden deze eenheden ongeveer anderhalf miljoen joden. Eén miljoen joden kwam om het leven door de bijzonder slechte levensomstandigheden in getto's, stadswijken waar joden werden gedwongen te gaan wonen.