Tsarina van Rusland van 1894-1917, als echtgenote van tsaar Nicolaas II.
Alexandra (Alice von Hessen) was de dochter van Lodewijk IV, hertog van Hessen-Darmstadt. Ze had veel overwicht op de tsaar, die geen krachtig bestuurder was. Na hun huwelijk in 1894 bemoeide Alexandra zich met staatszaken en later ook met militaire aangelegenheden. Vanaf 1905 raakte de tsarina onder de invloed van de monnik Raspoetin, die naar het hof was gehaald om kroonprins Aleksej, die aan hemofilie leed, te genezen. Hij kreeg via haar veel invloed op de politiek. Toen Nicolaas tijdens de Eerste Wereldoorlog lange tijd aan het front verbleef, berustte het bestuur van Rusland bij Alexandra en Raspoetin; er werden toen veel onbekwame personen in de regering benoemd. In adellijke kringen ontstonden geruchten over een verhouding tussen de tsarina en de monnik. De `Duitse' Alexandra werd er daarnaast van verdacht een afzonderlijke vrede met Duitsland na te streven. Het aanzien van het hof verzwakte aanzienlijk; Raspoetin werd in december 1916 door vorst Felix Joesopov vermoord.
Tijdens de februarirevolutie van 1917 deden Nicolaas en Alexandra afstand van de troon. Na de oktoberrevolutie werden zij met hun kinderen door de bolsjevieken gevangengenomen en naar Jekaterinenburg gevoerd. Toen tijdens de Russische burgeroorlog Witte troepen in de buurt van Jekaterinenburg verschenen, werd de tsarenfamilie in juli 1918 door de bewakers vermoord.
