Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Seclusie, Akte van

betekenis & definitie

Seclusie, Akte van, (seclusie: uitsluiting) geheime overeenkomst in 1654 tussen de Staten van Holland en Engeland, toegevoegd aan de Eerste Vrede van → Westminster (Eerste → Engelse Oorlog). Uit vrees voor zijn eigen positie wilde de Engelse machthebber Oliver Cromwell niet dat de Oranjes in de Noordnederlandse Republiek weer aan de macht zouden komen, omdat zij een nauwe (dynastieke) band met het Huis Stuart hadden.

Daarom verlangde hij van gezant H. van → Beverningk waarborgen tegen een herstel van de Oranjes. In de Akte van Seclusie zegden de Staten van Holland toe geen prins van Oranje tot stadhouder te zullen benoemen, noch zijn benoeming tot → kapitein-generaal van alle gewesten te zullen steunen. Omdat Holland vroeger had weten te bereiken dat een kapitein-generaal slechts met algemene stemmen benoemd kon worden, was de benoeming van een Oranje in die functie hiermee feitelijk onmogelijk geworden. Raadpensionaris Johan de → Witt kon in de Staten niet de vereiste eenparigheid van stemmen voor de Akte van Seclusie krijgen, omdat Edam, Enkhuizen, Alkmaar, Haarlem en Leiden tegenstemden. Gesteund door Amsterdam verklaarde hij haar echter bij meerderheid van stemmen aangenomen (4.5.1654). De Witt schreef ter verdediging van de Akte zijn bekende → Deductie. Na de restauratie van de Stuarts (1660) werd de Akte van Seclusie ingetrokken.

< >