Initiatief, recht van, het recht om voorstellen van wet te doen. Reeds sinds de grondwetswijziging van 1848 komt in Nederland het recht tot het doen van wetsvoorstellen zowel aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal als aan de Koning toe.
In enkele gevallen kent de Nederlandse grondwet het recht van initiatief uitsluitend toe aan de Kroon, zoals inzake de benoeming van een troonopvolger. Het grootste deel van de wetsvoorstellen wordt door de regering gedaan; initiatieven van Tweede-Kamerleden zijn betrekkelijk schaars. In België berust het recht van initiatief bij de Koning, de leden van de Kamer en die van de Senaat (artikel 27 van de grondwet).
