Lexicon Nederland en België

Liek Mulder (1994)

Gepubliceerd op 02-08-2017

Croy

betekenis & definitie

Croy, Henegouws adellijk geslacht, afkomstig uit Croy (Somme). Het geslacht wordt in de 14e eeuw vermeld en kwam in de 15e eeuw tot aanzien.

De Croys speelden een belangrijke rol in de geschiedenis der Nederlanden tot in de 17e eeuw. Enkele belangrijke vertegenwoordigers zijn:

Filips III van Croy, hertog van Aarschot, prins van Chimay, graaf van Porcien en Beaumont, markies van Renty, *10.7.1526 Valenciennes, +11.12.1595 Venetië; zoon van Filips II van Croy. Filips koos in het conflict tussen de hoge adel en → Granvelle de zijde van de laatste. Hij werd in 1565 lid van de → Raad van State en keurde illegaal verzet tegen Alva's politiek af. Gedurende het bewind van landvoogd → Requesens pleitte hij voor onderhandelingen met → Willem van Oranje. In februari 1577 leverde Filips een belangrijke bijdrage aan de totstandkoming van het → Eeuwig Edict, naar hem ook wel de `Vrede van Aarschot' genoemd. Croy koos partij voor de Staten-Generaal in het conflict met Don Juan. Hij werd stadhouder van Vlaanderen, maar werd vanwege zijn anti-calvinistische houding en zijn rivaliteit met Oranje in Gent gevangengenomen (1577); na bemiddeling van de Staten-Generaal werd hij weer vrijgelaten. Na het Traktaat van → Atrecht (1579) stelde hij zich weer onder gezag van → Filips II. Hij overleed in Venetië.

Willem van Croy, heer van Chièvres, *1458, +28.5.1521 Worms. Willem werd in 1501 lid van de → Geheime Raad en in 1506 regent over de Nederlandse gewesten voor → Filips de Schone, tijdens diens verblijf in Spanje.

Hij was medeverantwoordelijk voor de opvoeding van → Karel V (vanaf 1509) en gaf zijn goedkeuring aan diens meerderjarigheidsverklaring (5.1.1515). Willem had grote invloed op de buitenlandse politiek; hij verzoende zich met → Margaretha van Oostenrijk (1518) om Karels kandidatuur voor het keizerschap te ondersteunen. In 1517 vertrok hij met Karel naar Spanje.