Cauwelaert, Jan Frans van, Belgisch katholiek politicus, *10.1.1880 Onze Lieve Vrouw Lombeek (Roosdaal), +17.5.1961 Antwerpen. Advocaat te Antwerpen; van 1910 tot zijn dood volksvertegenwoordiger voor de → Meetingpartij en daarna voor de Katholieke Partij en de cvp.
Hij was voorvechter van de Vlaamse zelfstandigheid. Van Cauwelaert behoorde tot degenen die pleitten voor de totale vernederlandsing van de Gentse universiteit. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef hij in Nederland. Hij keerde zich af van het → Activisme en stichtte in 1915 het weekblad Vrij België. Na 1918 was hij redacteur van De Standaard, waarin hij het Vlaams nationalisme bestreed. Zijn uitgangspunt was dat de Vlamingen ook binnen de Belgische staat recht kon worden gedaan. Van 1931 tot 1932 was hij burgemeester van Antwerpen; in de jaren 1934 1935 bekleedde hij verschillende ministersposten; van 1930 tot 1954 was hij voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Hij droeg veel bij aan de taalwetten die tussen 1921 en 1936 het openbare leven in Vlaanderen vernederlandsten. Na de oorlog was hij promotor van de navo en de → Benelux.
