Benelux (afkorting van België, Nederland en Luxemburg), aanduiding van de in september 1944 overeengekomen tolunie tussen deze landen, later uitgegroeid tot een economische unie. Met het instellen van de tariefgemeenschap op 1 januari 1948 was de eerste stap gezet.
Een douane unie kwam op 1 april 1949 tot stand, maar dit betekende niet dat de grenzen tussen de landen geheel wegvielen. Over de gelijkmaking van enkele belangrijke accijnzen en de omzetbelasting kon namelijk geen overeenstemming worden bereikt. In de jaren daarna werden verdere beperkingen in de handel tussen de drie landen opgeheven en werd in principe besloten tot coördinatie van de economische en sociale politiek (het protocol van 24.7.1953). De evolutie van de Benelux vond haar bekroning in het Benelux Unieverdrag, dat op 3.2.1958 werd ondertekend. Op 1.1.1974 werd het Benelux Gerechtshof ingesteld, dat ondermeer als taak heeft het interpreteren van de verdragsteksten. De samenwerking tussen de Benelux landen heeft geleid tot een grote uitbreiding van het onderlinge handelsverkeer.
