[elektriciteit]
De lidstaten kunnen kiezen voor een systeem van gereguleerde toegang tot het net; daarin krijgen de in aanmerking komende afnemers op basis van gepubliceerde tarieven voor het gebruik van het transmissie- en het distributienet een recht van toegang tot het net dat ten minste gelijkwaardig is met dat van de andere toegangssystemen, bedoeld in dit hoofdstuk [namelijk: toegang via onderhandelingen of het systeem van de exclusieve koper] (artikel 17, vierde lid, Elektriciteitsrichtlijn).
De betrokken netbeheerder kan de toegang weigeren wanneer hij niet over de benodigde [transmissie- of distributie] capaciteit beschikt. De weigering moet met redenen worden omkleed (artikel 17, vijfde lid, Elektriciteitsrichtlijn).
Het systeem van gereguleerde toegang is een van de toegangsregimes waaruit de Elektriciteitsrichtlijn de lidstaten de keuze laat. Verder kunnen de lidstaten kiezen uit het systeem van onderhandelde toegang en het systeem van de exclusieve koper (single buyer).
Nederland heeft gekozen voor gereguleerde toegang. De term gereguleerde toegang komt echter in de Elektriciteitswet 1998 niet voor.
Ook België hanteert het uitgangspunt van de gereguleerde toegang tot het netwerk. Voor een beperkt aantal gevallen wordt evenwel gekozen voor de onderhandelde toegang tot het net.
Zie ook: capaciteit, C: distributienet, C: in aanmerking komende afnemer, C: toegang tot het net, C: transmissienet.
Vergelijk: C: exclusieve koper, D: gereguleerde toegang, C: toegang tot het net via onderhandelingen.
[gas]
Bij gereguleerde toegang hebben aardgasbedrijven en in aanmerking komende afnemers binnen en buiten het door het stelsel van systemen bestreken grondgebied een recht van toegang tot het systeem, op basis van gepubliceerde tarieven en/of andere voorwaarden en verplichtingen voor het gebruik van dat systeem. Dit recht van toegang voor in aanmerking komende afnemers kan worden verleend door hen in staat te stellen leveringscontracten af te sluiten met andere concurrerende aardgasbedrijven dan de eigenaar en/of exploitant van het systeem of een verwant bedrijf (artikel 16 Gasrichtlijn).
De Gasrichtlijn verplicht de lidstaten hun gasnetten (de Gasrichtlijn spreekt van ‘systeem’). te openen voor derden. Daarbij laat de Gasrichtlijn de lidstaten de keuze uit tussen toegang tot het systeem via onderhandelingen (onderhandelde toegang). en gereguleerde toegang.
De criteria die bij deze procedures worden gehanteerd moeten objectief, transparant en niet-discriminerend zijn (artikel 14 Gasrichtlijn).
De Gasrichtlijn biedt een beperkt aantal gronden waarop aardgasbedrijven toegang tot het systeem mogen weigeren. Deze mogelijkheden om toegang te weigeren worden onder ‘toegang tot het systeem’ besproken.
Nederland heeft gekozen voor het systeem van onderhandelde toegang. Alleen voor transport van gas dat bestemd is voor beschermde afnemers, dan wel na 1 januari 2004 voor kleinverbruikers, kent de Nederlandse Gaswet het systeem van gereguleerde toegang.
In België is de toegang tot de vervoersnetten onderhandeld op basis van gereguleerde prijzen, behalve voor doorvoer waar het systeem van onderhandelde toegang voorgeschreven is op basis van indicatieve prijzen. Op de distributienetten geldt een systeem van gereguleerde toegang.
Zie ook: aardgasbedrijf, C: in aanmerking komende afnemer, C: systeem, C: toegang tot het systeem.
Vergelijk: D: gereguleerde toegang, C: take-or-pay-contract, C: toegang tot het systeem via onderhandelingen.
