tŭli, lātum, ferre
I. af-, neer-, naar beneden dragen, - brengen, - halen
- met zich nemen; (van rivieren enz.) stroomafwaarts met zich voeren; (afbrekend, opbrekend) naar een lagere plaats overbrengen, - verplaatsen, aedes suas sub Veliam, Cic., aedes in planum, Liv., castra in viam, Liv. | in 't bijz., (snel of met geweld) naar beneden dragen, - stoten, - storten, in het pass. = neer-, naar beneden storten; overdr., quem et ex quanto regno ad quam fortunam detulisset, Nep.
II. (van een plaats weg naar een andere) dragen
brengen, overbrengen, pass. dikwijls = zich laten dragen
a. eig., id (candelabrum) in praetorium, Cic., alci epistolam, Cic., ad alqm litteras, mandata, Caes.,.sitellam, de urn met de loten brengen of laten brengen (voor de stemming in de comitiën), Cic., de M. Octavio, over M. Octavius laten stemmen, Cic., vooral dikwijls ex aerario en in (ad) aerarium, Liv., en zo deferre rationes (sc. ad aerarium), de rekeningen inleveren, Cic., deferre censum Romam, de censuslijsten te Rome inleveren (van de censoren in de koloniën), iets anders dan deferre censum (van Romeinse burgers), zie beneden, op het einde; (schepen) ergens heen drijven, uit de koers slaan, in het pass. ook = ergens heen drijven, - belanden.
b. overdr., eadem fortunae pignera in discrimen, op het spel zetten, Liv., fabulas in certamen, laten mededingen (naar de prijs), Quint. | toedelen, verlenen, opdragen, causam (het voeren van het proces) ad alqm, Cic., primas (de eerste rol) ad alqm, Cic., secundas (de tweede rol) alci, Quint.; (iets ter beslissing enz.) verwijzen (naar), brengen (voor), voorleggen, rem, Cic., rem ad consilium (krijgsraad), Caes., id postero die senatui, Nep. | aanbrengen, mededelen, berichten, melden, falsum equitum numerum, Caes., alci falsa, Nep., alcs consilia ad adversarios, Cic. | in ’t bijz. als rechtsterm, (van aangever of klager) nomen alcs of alcs rei of nomen alci, iemd of iets bij de praetor (ad alqm) aangeven, iemd in staat van beschuldiging stellen, (de alqa re, wegens iets), Cic.; indicium deferre ad alqm, bij de praetor enz. aangifte doen (van een misdaad), Liv., Curt.; deferre crimen, bij een magistraat een aanklacht indienen, Cic., ook ad alqm, Cic., in (tegen) alqm, Cic., de alqo, Liv.; deferre alqd of de alqa re of de alqo, iets bij de praetor enz. (apud alqm) aanbrengen, aangeven, van iets of iemd aangifte doen, Cic., Nep.; deferre alqm, iemd aangeven, aanklagen, Quint., Tac., deferre maiestatis, wegens enz., Tac., Drusus defertur moliri res novas, Tac.; ad aerarium deferre, in het verband ook alleen deferre, bij het aerarium aangeven, in de daar gedeponeerde lijsten opnemen of laten opnemen, nomina iudicum, Cic., in ’t bijz., alqm in beneficiis ad aerarium deferre, in het verband alleen deferre alqm, iemd bij het aerarium (de staat) voor een gratificatie aanbevelen, Cic.; alqd in censum, ter schatting aan-, opgeven, Sen., en deferre censum, zijn vermogen bij de censor aangeven, declareren (van Romeinse burgers), Tac.
