a d v.
I. in correlatie
a. in vergelijkingen: m. tam, maar dikwijls ook m. weggelaten tam, b.v. homo non, quam isti sunt, gloriosus, Liv., quam si, even als of, Cic. Zo in ’t bijzonder bij de pos. en sup. m. en z. possum (of queo), zo . . . mogelijk, b.v. qu. maximā possum voce dico, met zo sterk mogelijke stem, Cic., qu. queas minimo, Ter., qu. celerrime potuit, Caes., qu. magnus of maximus numerus, Caes., qu. primum, zodra mogelijk, Cic., vand. poët., nocte quam longa est, de hele nacht door, Verg. | in correlatie met tantus, tanti, tanto, zie tantus, en (poët.) met sic, Verg. | in correlatie met een comparatief en met begrippen, die een vergelijking uitdrukken, = dan; en zo quam qui, quam ut na de een te hoge graad uitdrukkende comparatief, maior sum, quam cui possit etc., te groot, dan dat enz., Ov., indulgebat sibi liberius, quam ut etc., Nep.; na magis met positief, magis audacter quam parate, Cic., en na de comparatief, vehementius quam caute, Tac.; m. de comparatief ook in het tweede lid, longior quam latior, Cic.; m. de positief in beide leden, claris maioribus quam vetustis, meer van beroemde dan van oude voorouders, Tac.; evenzo bij de vergelijking van twee substantiva, nec me mea ars quam benevolentia perturbat, meer dan, Curt.; in correlatie met een superlatief, cum tyranno quam qui umquam saevissimo, Liv.; na de een vergelijking uitdrukkende werkww. malo, (pleon.) potius malo, praestat, statuo, volo, en begrippen als aeque, supra, ultra, contra, secus, alius, aliter, diversus, dissimilis; m. alius weggelaten, ne quis Asiae rex sit quam ille, Curt.; na getallen, ut vix dimidium, quam quod acceperat, tradiderit, Liv.; quam pro c. a b l. dan overeenkwam met enz., dan men met het oog op enz. verwachten kon, proelium atrocius quam pro numero pugnantium editur, Liv.
b. in correlatie met begrippen van tijd: sedert, nadat, postero die of postridie quam etc., Cic., pridie quam etc., Cic.
II. zonder correlatie, ter aanduiding van de graad: hoe, in welke graad, hoe zeer, hoe weinig (vooral in vragen en uitroepingen).
