(eig. Oeljanow) (18701924), grondlegger van het Sovjet-regime in Rusland.
Studeerde rechten. Wijdde zich na 1893 geheel aan revolutionnaire propaganda, leefde 1895-1900 als banneling in Siberië. Woonde daarna in het buitenland, waar hij het blad „Iskra” (De Vonk) uitgaf. Wist zijn mening, dat de socialistische partij moest zijn een partij van beroepsrevolutionnairen, op het congres te Londen in 1903 door de meerderheid (bolsjewiki) te doen aanvaarden. Nam actief deel aan . de revolutie van 1905; verliet na de mislukking weer Rusland. Vestigde zich 1914 in Zwitserland, vanwaar hij de socialisten, die hun regeringen in W.O.
I steunden, bestreed als dienaren van het imperialisme. Keerde bij het uitbreken der revolutie in Maart 1917 naar Rusland terug. Ontketende toen een geweldige agitatie voor het onmiddellijk sluiten van vrede en het overdragen van de macht aan de Sovjets. Op 7 Nov. 1917 slaagde L. er in de regering Kerensky omver te werpen. Sloot toen vrede met Duitsland en Oostenrijk (1918), maar had 1918—1921 te kampen met buitenlandse interventie en opstanden der „Witten”. L. vestigde in Rusland de „dictatuur van het proletariaat”, beroofde de bourgeoisie van alle invloed en verdeelde het grootgrondbezit.
Was voorzitter van de Raad van Volkscommissarissen en tevens het hoofd van de Derde (Communistische) Internationale. Heeft zeer veel geschreven, o.a. Staat en Revolutie.
