in de Oudh. hoofdstad van het Gr. landschap Lacedaemon of Laconië, aan de Eurotas. Gesticht door de Doriërs, ca 1000 v.C.
Zij onderwierpen van daaruit het omringende landschap en Messenië, waarvan de inwoners tot horigen werden gemaakt.De noodzakelijkheid om deze bevolking, wier aantal dat der Spartanen verre overtrof, voortdurend onderworpen te houden, kweekte een bij uitstek militaristische geestesgesteldheid, die o.a. onderwijs en staatsinrichting geheel doortrok. Aan het hoofd van de staat stonden twee koningen, de eigenlijke macht berustte bij de 5 ephoren. Sinds 6e eeuw v. Chr. overheerste S. de gehele Peloponnesus; in zijn streven om zich van de hegemonie (opperheerschappij) van geheel Griekenl. meester te maken raakte het in conflict met Athene. De daardoor ontstane Peloponnesische oorlog (431-404 v.C.) eindigde in een overwinning van S. Het thans volgende overwicht van S. was van betrekkelijk korte duur, het werd door de Thebanen onder Epaminondas (✝ 362 v.C.) vernietigd.
Een tijdperk van verval volgde. S. viel 221 v.C. ten prooi aan de Macedoniërs, 146 v.C. werd het door de Romeinen veroverd en verviel op den duur geheel. Het hedendaagse S. ontstond in 1834.
