(yan Gr. gnosis, kennis), een in de aanvang van het Christendom wijdverbreide godsdienstig-filosofische stroming, voortgekomen uit de religies van de late Oudheid. Het streeft naar een diepere kennis der goddelijke dingen dan het geloof schenken kan en stelt de gnosis, de kennis, hoger dan de pistis, het geloof.
Die kennis zou de mens het diepste en verlossende inzicht in de geheimenissen van God en de wereld schenken. De eerste sporen vindt men reeds bij Simon de Tovenaar (Handel. VIII, 9-24). De Gnostieken telden ca 30 partijen of scholen.
