XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 21-03-2017

Pablo de Sarasate

betekenis & definitie

Pablo de Sarasate (Pamplona 1844-Biarritz 1908) is een Spaanse violistvirtuoos en componist die in zijn (viool)composities vaak Spaanse volksmuziek verwerkte. Dat de Spaanse koningin Isabella de tienjarige De Sarasate zonder aarzelen haar viool van de legendarische vioolbouwer Stradivarius cadeau gaf, zegt iets over het talent van deze beroemde virtuoos.

De Sarasate studeerde aan de conservatoria van Madrid en vanaf zijn twaalfde in Parijs, waar hij wat betreft zijn techniek werd vergeleken met Paganini. Zijn carrière voerde hem eerst door Noord- en Zuid-Amerika, waarna hij ook Europa aan zijn voeten vond. Vooral de zingende, zinnelijke en zoete kwaliteit van zijn spel bedwelmde zijn publiek; 'aalglad', zeiden jaloerse collega's, maar ieder erkende zijn precieze en zuivere voordracht als de nieuwe standaard. Lalo, Bruch en Saint-Saëns schreven belangrijke vioolcomposities voor De Sarasate. Brahms' Vioolconcert weigerde hij te spelen: het was, volgens hem, onzinnig dat in het Adagio de solist maar stond te wachten tot de hobo klaar was met zijn lange melodie en nog wel de enige melodie in het hele stuk... Tekenend, deze weigering: in De Sarasates eigen muziek gaat het om melodie en virtuositeit; ze is uitsluitend voor de viool geschreven. Zijn Spaanse dansen uit de late jaren '80 van de 19e eeuw initieerden mede de 'Spaanse mode' in Frankrijk (Saint-Saëns, Bizet, later Ravel). Merkwaardig genoeg zijn de twee meesterwerken van De Sarasate in feite niet Spaans. Zigeunerweisen, onontbeerlijk op het repertoire van elk groot violist, verwerkt op vrije en virtuoze manier de muziek van de Midden-Europese zigeuners; de Carmenfantasie lijkt Spaans, klinkt Spaans, maar speelt met motieven uit de opera Carmen van de Fransman Bizet.

OeuvreL
Ca. 54 werken voor viool en piano/orkest.