Pauselijke Inquisitie

betekenis & definitie

kerkelijke rechtbank, ingesteld om misdrijven van gedoopten tegen het geloof en de zeden te onderzoeken en te bestraffen, met geestelijke en zoo noodig lichamelijke middelen. De grondlegger ervan is paus Gregorius IX (1227—1241). In 1542 werd door paus Paulus III de → Romeinsche congregatie van het H. Officie opgericht, die alleen geestelijke tuchtmaatregelen nam en die sindsdien tot heden toe de hoogste instantie is inzake ketterij. De Spaansche Inquisitie werd ingesteld door koning Ferdinand en Isabella, en in 1478 door paus Sixtus IV goedgekeurd. Het eigenaardige hiervan was, dat de rechters, ofschoon zij hun kerkelijke rechtsmacht van den paus ontvingen, door den koning werden aangewezen, zoodat de invloed van de burgerlijke macht zeer, soms te groot was. Eerste en meest bekende inquisiteur was Thomas Torquemada, van 1483 tot 1498. De slotacte van een Spaansch Inquisitieproces was een → auto-da-fé.