Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Schuldgevoel

betekenis & definitie

(psychol.), de onlustvolle toestand, waarvan men zich vooral bewust is na het stellen of nalaten van een handeling, waarover men spijt heeft. Het komt voort uit het besef, dat men zich als de oorzaak weet of beschouwt van feiten, welke het geweten niet toelaatbaar acht.

Gewoonlijk werkt het een afkeuring van het gebeurde en den wil om voortaan anders te handelen in de hand en is zoo een machtig hulpmiddel tot zedelijke vervolmaking. Het optreden en koesteren van s. in overdreven mate komt als abnormaal verschijnsel voor bij scrupulanten, melancholici en in het algemeen bij lijders aan angst- of dwangneurosen.

Men spreekt ook van een onbewust s., dat volgens de psycho-analyse zijn oorzaak zou vinden in het Oedipus-complex. Vele misdadigers zouden hun daad volvoeren om aldus aan de strafbehoefte, voortkomend uit het onbewuste s., een tastbaar houvast te geven.

Zie ook ➝ Berouw; Schuld; Psycho-analyse; Scrupulositeit. Chorus.