Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-07-2019

Getallensymboliek

betekenis & definitie

Getallensymboliek - Bij alle oude volken, evenals bij vele primitieven in onzen tijd, ontmoet men de neiging, de geheele getallen symbolisch te beschouwen als representanten van wezens of dingen, in het bijzonder van goden of zedelijke eigenschappen. Het sterkst is deze neiging tot uiting gekomen in de leeringen van Pythagoras en Plato en van hun latere navolgers, de neo-Pythagoraeërs en neo-Platonici.

In vele gevallen worden bepaalde getallen (meestal 7, bij de Grieken echter ook 10) als heilig beschouwd en wordt hun magische kracht toegeschreven. Een bijzondere vorm van g. is de zgn. gematria of arithmomancie.Deze bestaat hierin, dat men aan Grieksche of Hebreeuwsche namen de getalwaarde toekent, die de som is van de waarden, die elke letter van het woord in het alphabetisch cijfersysteem bezit. Een eenvoudig voorbeeld is het schrijven van Amen als 99 in sommige Chr. manuscripten; immers in het Gr. ἀ μ η ν stellen 1, μ 40, η 8 en ν 50 voor.

Dijksterhuis. Er komen ook in den Bijbel teksten voor, waarin de getallen een symbolische waarde bezitten. Vooral is dit het geval in de apocalyptische geschriften of apocalyptische gedeelten. Uitgezonderd de Apocalyps kan men a priori dit symbolisch karakter niet veronderstellen en moet men met groote voorzichtigheid interpreteeren. Het symbolisch karakter van sommige getallen is gebaseerd op de algemeene opvatting der menschen in de oude tijden. Wanneer men de symboliek verder uitstrekt, vervalt men in de ➝ kabalistiek. Voorbeelden van g. zijn te vinden vooral in de Apocalypse, bijv. het getal 7, dat telkens terugkeert, en het getal 666, dat den Antichrist symboliseert (Apoc. 13. 18).

C. Smits.