Delphi - stad in oud-Griekenland, op de Z.W. flank v. d. Parnassus, te midden van een indrukwekkend berglandschap; aan de vulkanische gassen, die er uit een bergspleet opstegen, dankt het ➝ Pythisch orakel, dat opklimt tot in de oudste tijden, zijn oorsprong. Dit Apollo-heiligdom werd, na de ➝ Dorische invallen, het centrum van een godsdienstigen bondsstaat, waarbij reeds in de 7e eeuw Athene aansloot en alwaar achtereenvolgens vele Grieksche steden hun eigen „schatkamers” bouwden, bestemd tot het ontvangen van offeranden.
Bij het oorspronkelijk feest, dat om de 9 jaren werd gehouden, was de Apollo-hymnus de hoofdzaak; naderhand groeide dit uit tot een programma van dramatische, muzikale en athletische spelen, die vanaf 590 alle 4 jaar plaats vonden en tallooze vreemde bezoekers en mededingers aanlokten. Door vele Grieksche staten en ook wel eens door buitenlandsche vorsten werd het orakel geraadpleegd, doch ten gevolge van zgn. vijandiggezinde orakelspreuken gedurende de Perzische oorlogen verloor D. een deel van zijn aanzien en verviel nog meer sedert het begin der Romeinsche overheersching (2e eeuw v. Chr.), vooral door de opkomst van het wijsgeerig-religieus scepticisme. Toch kwam er in de 1e en 2e eeuw, dank zij de bemoeiingen der Romeinsche keizers, een zekere heropbloei en ten slotte kreeg het, als een rest van het heidendom, zijn genadeslag door het edict van Theodosius van 392. Gaandeweg verviel het tot puin en bij de systematische opgravingen, 1892-1903 door de Franschen uitgevoerd, bleek de totale afbraak van het moderne dorp Kastri noodig te zijn. In het midden van de door een ringmuur omgeven „heilige” ruimte vond men de grondvesten van den grooten Apollo-tempel; ten N. stond het theater; van het Z. liep de „heilige” straat in slingerweg,voorbij de schatkamers, het raadshuis en andere gebouwen, tot aan den tempel, in de nabijheid waarvan o.m. drievoeten stonden, de ➝ Nikè van Paeonios, en vele Ionische gebouwen en beelden; het stadion lag ten N. buiten den heiligen muur. Zie plaat.
Lit.: Pomtow, Delphoi, in Pauly Realenc. (Suppl. IV).
E. De Waele.