Burgerlijke staat - (Recht: Lat. „status”, Fr. „état civil”) is de algemeene rechtstoestand, waarin een mensch (natuurlijke persoon) zich bevindt. De feiten, die dezen rechtstoestand bepalen zijn o.m.: het feit, dat men Nederlander (resp.
Belg) of vreemdeling is, het feit, dat men wettig of natuurlijk kind (en indien natuurlijk kind: erkend, niet-erkend, overspelig of bloedschennig kind) is; het feit, dat men onder ouderlijke macht, voogdij of curateele staat; dat men gehuwd of ongehuwd, minderjarig of meerderjarig is. De burgerlijke staat ontstaat en wordt oorspronkelijk bepaald door de geboorte; hij eindigt door den natuurlijken dood; den burgerlijken dood — dat is: verlies van burgerlijken staat ten gevolge van een strafvonnis — kent het Nederlandsche (resp. het Belgische) recht niet meer. De burgerlijke staat is in het bijzonder van belang voor zoover daarvan afhangt, of iemand bekwaam is tot het verrichten van rechtshandelingen (➝ Bekwaamheid): Zoo kunnen bijv. over het algemeen minderjarigen zich niet door overeenkomsten verbinden; gehuwde vrouwen geen rechtshandelingen verrichten zonder bijstand van hun man (➝ Huwelijk), terwijl in Nederland curandi voor het recht vertegenwoordigd worden door hun curator (➝ Curateele), in België, door hun voogd (➝ Voogdij). Anderzijds kan iemands burgerlijke staat van belang zijn voor de verplichtingen en bevoegdheden, die anderen te zijnen opzichte hebben: Zoo heeft een wettig kind uitgebreider rechten op de nalatenschap van zijn ouders dan een erkend natuurlijk kind. Verder kunnen natuurlijke kinderen over het algemeen erkend en, door het opvolgend huwelijk hunner ouders, gewettigd worden, in overspel of in bloedschande geteelde kinderen daarentegen niet.
Eindelijk behooren enkele burgerlijke rechten slechts aan den Nederlander (resp. aan den Belg), met uitsluiting van de vreemdelingen, die, natuurlijk, op het genot van de politieke rechten geen aanspraak kunnen maken.
