Balineesch of B a l i s c h - een Indonesische taal, gesproken op Bali en in de door de Baliërs gekoloniseerde gebieden van West-Lombok door ong. 1 millioen menschen. De taal vertoont alle typische kenmerken van de familie, waartoe zij behoort; in onze dagen beschikt zij nog over een aantal affixen, die het modeme Javaansch niet meer gebruikt, maar die wel in het oud-Javaansch in gebruik waren.
Het oud-Balisch van de talrijke uit de 10e tot de 12e eeuw stammende en door Van Stein Callenfels uitgegeven (Verhand. Batav. Gen. LXVI 1926) oorkonden is nog niet bestudeerd. Door de stichting van het Javaansch Balische rijk van Gelgel (zie Bali, Geschiedenis) kwam het B. onder invloed van het Oost-Javaansch; er kwam een zeer groot aantal Oost-Javaansche woorden in, er ontwikkelden zich zie rangtalen en er ontstond een van de volkstaal in menig opzicht verschillende literatuurtaal, een Balisch zie Kawi, dat, zooals de inheemsche naam Djawa-Bali (Balineesch Javaansch) reeds aanduidt, een met Balische woorden en uitdrukkingen doorspekt Oost-Javaansch is. In den laatsten tijd neemt men op Bali het ook op Java optredende verschijnsel waar, dat de Nederlandsch gevormden onderling Maleisch gaan spreken om aan de belijdenis van sociale minderwaardigheid tegenover niet Westersch gevormde leden van hoogere kasten, die in het gebruik van het zgn. hoog-Balisch ligt opgesloten, te ontkomen.
Ten gevolge van de aanwezigheid van vele duizenden Balineesche slaven en slavinnen te Batavia in de dagen van de Oost-Indische Compagnie heeft het Balineesch een vrij grooten invloed uitgeoefend op het zgn. Bataviasche Maleisch. R. van Eek schreef een, zij het nog eenigszins gebrekkige, grammatica (Beknopte Handleiding, Utrecht 1874) en een woordenboek (Eerste proeve, Utrecht 1876). Ter vervanging van het voor de wetenschappelijke beoefenaars van het Balisch uiterst belangrijke, doch voor leeken onbruikbare Kawi-Balineesch-Nederlandsche Woordenboek van Van der Tuuk (4dln. Batavia 1897—1912) schrijft H. Schwartz in opdracht van het Indische Gouvernement een nieuw woordenboek, dat reeds lang voor zijn verschijnen tot vinnige politieke debatten aanleiding heeft gegeven. Berg.